Paun Es Durlic Rumânjii na zálasku sunca - Româńii în apus de soare
Paun Es Durlić Pain Es Durlici Româńii în apus de soare Rumânjii na zalasku sunca Romanians at the end of the road
Paun Es Durlić
Pain Es Durlici
Româńii în apus de soare
Rumânjii na zalasku sunca
Romanians at the end of the road
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Vlaško usmeno stvaralaštvo<br />
Lu (Danjica) kasă a rîđikat,<br />
Mare kasă dă matasă;<br />
Kasă ku noă ferješć -<br />
Dă veśije să-j fije!<br />
Pră u<strong>na</strong> să-j vină dor dă bukacălje,<br />
Pră u<strong>na</strong> duor dă njamu tot,<br />
Pră u<strong>na</strong> duor dă lumja albă,<br />
Pră u<strong>na</strong> duor dă glasu kukuluj,<br />
Pră u<strong>na</strong> duor dă zăŕ dă suare,<br />
Pră u<strong>na</strong> duor dă socu jej.<br />
Dupa asta sa ung tălpilji muortuluj<br />
d-a trijlja uorj. Dakă je al muort vojnjik,<br />
ij sa dau dă pomană patru peškire<br />
kare-j primăsk k<strong>în</strong>ćikatuarilji, dakă je<br />
mujarje, sa dau kîrpe dă-npurpađit, ku<br />
kîć-un kolak sluobîd. Lu k<strong>în</strong>ćikatuorj<br />
sa dau šî lumanărilji ku busujuoku<br />
kare lj-a c<strong>în</strong>ut <strong>în</strong> m<strong>în</strong>ă. Jalje lumanărilji<br />
nu jau la kasă, numa lji pun <strong>în</strong>tr-o<br />
kućije ku alalće lumanărj kare s<strong>în</strong>t<br />
daće dă pomană la-l muort. La urmă<br />
bjeu kîta dăn paro-la ku apă šă apa<br />
ramasă o tuarnă pră pom<strong>în</strong>t, dzîkind<br />
„Să fije prostît (al muort pi nume)!ˮ Ku<br />
asta „petrekaturaˮ je gata šî ku muortu<br />
puot să pljaśe la <strong>în</strong>morm<strong>în</strong>tare, or kă<br />
la r<strong>în</strong>d vinje pupa ku śećitu luj, dakă je<br />
kjemat.<br />
MARTURIJA LA LJAGÎNU MORTU-<br />
LUJ ÎN KASĂ (Dăbiljug)<br />
Marturija-sta je śjerută la ljag<strong>în</strong>,<br />
pănă al muort a dzakut <strong>în</strong> kasă, k<strong>în</strong>d s-a<br />
propijat vrjamja să pljaśe la morm<strong>în</strong>t.<br />
Baba Marija dzaśe-n ljag<strong>în</strong> đeškis, pus<br />
pi doă skamnje, <strong>în</strong>brakată <strong>în</strong> puortu-ăl<br />
bătr<strong>în</strong>jesk, sprimită đi „drumˮ: pista<br />
mî<strong>na</strong> đirjaptă pusă o trastă ku „trîbujelurjˮ<br />
đi drum (bjare š-đalalće). Norîsa<br />
Severinka ljipjašće kîć-o luma<strong>na</strong>rje<br />
aprinsă <strong>în</strong> tuot kuolcu lu ljag<strong>în</strong>. Pănă<br />
72.<br />
I (Dаnici) kuću izgrаdišе;<br />
Gоlеm dоm sаv u svili,<br />
Sа dеvеt prоzоrа -<br />
Zа vеčnоst dа jоj budе!<br />
Krоz jеdаn dа uđе žеlја zа vоćеm,<br />
Krоz jеdаn žеlја zа rоditеlјimа,<br />
Krоz jеdаn žеlја zа bеlim svеtоm,<br />
Krоz jеdаn žеlја zа pеsmоm pticа,<br />
Krоz jеdаn žеlја zа svеtlоm suncа,<br />
Krоz jеdаn žеlја zа mužеm njеnim.<br />
Pоslе оvоgа sе pо trеći put mаžu<br />
stоpаlа. Аkо jе pоkоjnik muškо, nаmеni<br />
mu sе četiri pеškirа kоji sе pоklоnе<br />
žеnаmа pеvаčicаmа, а аkо jе žеnskо -<br />
umеstо pеškirа dаju mu sе mаrаmе i<br />
pо jеdnа „bаbicа” (kоlаč). Pevačicama<br />
se <strong>na</strong>mene i sveće sa bosiljkom koje su<br />
držale u rukama. One sveće ne nose<br />
kući, nego odlažu u jednu kutiju zajedno<br />
sa ostalim svećama koje su <strong>na</strong>menjene<br />
pokojniku. Na kraju srknu malo<br />
vo<strong>de</strong> iz one čaše sa vodom, a preostalu<br />
vodu prospu <strong>na</strong> zemlju, uz reči „Neka<br />
je prosto (ime pokojnika)!ˮ Ovim je<br />
„petrekaturaˮ svrše<strong>na</strong> i pokojnik se<br />
može prevesti <strong>na</strong> groblje, ili <strong>na</strong> red<br />
dolazi pop sa svojim čitanjem, ako je<br />
pozvan.<br />
MARTURIJA NAD ODROM POKOJ-<br />
NIKA U KUĆI (Debeli Lug)<br />
Marturija kaziva<strong>na</strong> kraj odra pokojnika,<br />
dok je ovaj bio u kući, neposredno<br />
pred polazak <strong>na</strong> groblje. Baba Marija<br />
leži u otvorenom kovčegu, položenog<br />
<strong>na</strong> dve stolice, obuče<strong>na</strong> u <strong>na</strong>rodnu<br />
nošnju, sprem<strong>na</strong> za „putˮ: preko <strong>de</strong>sne<br />
ruke prebače<strong>na</strong> joj je torba sa raznim<br />
„potrebamaˮ (piće i sl.). S<strong>na</strong>ja Severinka<br />
lepi po jednu svećicu <strong>na</strong> svaki ugao<br />
sanduka. Dok moli, u ruci drži upalje-<br />
141
Change language