Paun Es Durlic Rumânjii na zálasku sunca - Româńii în apus de soare
Paun Es Durlić Pain Es Durlici Româńii în apus de soare Rumânjii na zalasku sunca Romanians at the end of the road
Paun Es Durlić
Pain Es Durlici
Româńii în apus de soare
Rumânjii na zalasku sunca
Romanians at the end of the road
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Paun</strong> <strong>Es</strong> Durlić<br />
O fi đokjat,<br />
O fi đizmăurat đi padure -<br />
Padurja sî sa ušće!<br />
O fi đokjat đi apă -<br />
Apa sî sîaśe,<br />
Prundu sî ram<strong>în</strong>ă uskat!<br />
În śaso-sta (Ćeda) ram<strong>în</strong>je kurat,<br />
Lumi<strong>na</strong>t,<br />
Ka staua pi śjerj,<br />
Ka roa pi pom<strong>în</strong>t,<br />
Ka-n śasu-n će s-a fakut,<br />
Ka busujoku-n građină.<br />
ĐI SUARE SÂK<br />
Ar<strong>na</strong>glaua, Visalji<strong>na</strong> Bkuanje<br />
107.<br />
Možda je ureknut,<br />
Možda je opčinjen od šume -<br />
Šuma nek se osuši!<br />
Možda je ureknut od vo<strong>de</strong> -<br />
Voda neka usahne,<br />
Sprud nek suv ostane!<br />
U ovaj čas (Čeda) ostaje čist,<br />
Svetao,<br />
Kao zvezda <strong>na</strong> nebu,<br />
Kao rosa <strong>na</strong> zemlji,<br />
Ko u času rođenja,<br />
Ko bosiljak u gradini.<br />
OD SUVOG SUNCA<br />
Rud<strong>na</strong> Glava, Veselinka Bkić<br />
Sa krjađe kă jastă măj mulće fjelurj đi<br />
suare, <strong>în</strong> kare s<strong>în</strong>t šî răj šî bunj. Suarilji<br />
kare veđem <strong>în</strong> tota dzîua je bun, are<br />
šă nume – ăl kjamă Pau. Suare „săkˮ je<br />
suare rău, jel je st<strong>în</strong>s, nu viđerjadză šî<br />
nu-ngaldzîašće; k<strong>în</strong>d uomu vara lukră<br />
<strong>în</strong> kîmp mult ku kapu guol, jel tună la<br />
uom <strong>în</strong> kap, šă-j faśe mare durjerj kare<br />
c<strong>în</strong> mult. Đi suare săk sa đesk<strong>în</strong>tă <strong>în</strong>đisara,<br />
<strong>în</strong> traušă pi l<strong>în</strong>ga vro apă (śuśur,<br />
bu<strong>na</strong>rj, ogaš, f<strong>în</strong>t<strong>în</strong>ă). Kî je uomu bol<strong>na</strong>u<br />
đi Suare săk, vrîžîtuarja vjađe <strong>în</strong><br />
buobe. Atunśa ăl trîmjaće să-j dukă<br />
nuauă baucă đi la luok unđe drumu đi<br />
kar trjaśe pista apă kurgatuare. K<strong>în</strong>d<br />
m<strong>în</strong>jedzî <strong>în</strong>đisara vinje ku baucîlji,<br />
vrîžîtuarja ăl punje pi skamn l<strong>în</strong>ga<br />
apă, <strong>în</strong>tuors kîtra rîsarit, šî ja o parjake<br />
đi baucă, lji udă <strong>în</strong> apă šî pănă spunje<br />
vuorbilji lu đesk<strong>în</strong>ćik, ku baucîlja-lja ăj<br />
frjaka frunća đi la kuada <strong>na</strong>suluj pănă<br />
la uokjo-l uorb. Đesk<strong>în</strong>ćiku ăl spunje<br />
đi trij uorj, šî đ-aja vrjame ăl frjakă<br />
pj-al bol<strong>na</strong>u ku patru parjekj đi baucă.<br />
Bauca a đi noă, kare ram<strong>în</strong>je, bol<strong>na</strong>vu<br />
o ja ku jel k<strong>în</strong>d pljakă, šî k<strong>în</strong>d dă pista<br />
vrun vad, sa-ntuarśe ku šîaljilji kîtra<br />
Ovo bajanje počiva <strong>na</strong> verovanju da<br />
postoje više su<strong>na</strong>ca među kojima ima<br />
dobrih i zlih. Ono koje vidimo svakodnevno<br />
je dobro Sunce, ima i svoje<br />
ime - zove se Pavle. „Suvoˮ Sunce je<br />
zlo Sunce, ono je zglaslo, ne svetli i ne<br />
greje; kad čovek leti u polju dugo radi<br />
gologlav, ono ulazi u njegovu glavu,<br />
izazivajući dugotrajne i nesnosne glavobolje.<br />
Bajanje se vrši u večernjim satima,<br />
u dvorištu pored neke vo<strong>de</strong> (točur,<br />
bu<strong>na</strong>r, potok, z<strong>de</strong><strong>na</strong>c). Da je čovek<br />
oboleo od „suvogˮ Sunca, vračara vidi<br />
gatanjem u zr<strong>na</strong>. Tada ga šalje da joj<br />
donese <strong>de</strong>vet oblutaka sa mesta g<strong>de</strong><br />
kolski put prelazi preko tekuće vo<strong>de</strong>.<br />
Kad sutradan <strong>na</strong>veče dođe s belucima,<br />
vračara ga postavlja pored vo<strong>de</strong> <strong>na</strong> kakvu<br />
stoličicu, okreće ka istoku, uzima<br />
par belutaka, <strong>na</strong>kvasi ih u vodi i dok<br />
izgovara reči bajalice, sa vlažnim belucima<br />
masira mu čelo od kore<strong>na</strong> nosa<br />
do slepoočnica. Basmu po<strong>na</strong>vlja tri<br />
puta, i za to vreme izmasira ga sa četiri<br />
para belutaka. Deveti kamenčić koji<br />
preostane bolesnik mora da ponese sa<br />
sobom i g<strong>de</strong> u povratku <strong>na</strong>iđe <strong>na</strong> prvi<br />
188
Change language