Paun Es Durlic Rumânjii na zálasku sunca - Româńii în apus de soare

Vlaško usmeno stvaralaštvo
vinje la kasă, bagă vaśilji în obor šî
tună în kasă, da mujerja să duśe sî mulgă
vaśilji. Vinje ja ku galjata la o vakă,
punje galjata dîžos dî pulpje, da ja šăđe
pi skamnu ku trij piśoare, šî pornješće
sî mulgă. Pînă ja mulźe dîn burta vaśi
să auđe kă śinjiva dzîśe:
„Mumă, nu će raskanja kîtră minje!“
Mujerja să ujtă pingă ja ama nu vjeđe
pi njima, da mîjkîta jar aša:
„Mumă, nu će raskanja kîtră minje!“
Da ja śe sî dzîkă:
„Lupi sî će manînśe vakă, śe aša śova
audzîj dîn ćinje!”
Strîgă ja la uom šă îj spunje sî śerśe
jel s-o mulgă, kă ja nu šćije śe s-auđe
dîn vakă. Uomu ja skamnu šî šăđe s-o
mulgă da dîn vakă jar s-auđe:
„Tată, nu ći răskănja kîtra minje!“
Šî tată-su sa miră, ama blastîmă lupi
s-o manînśe kă njiš jel nu šćije śe je în
vakă.
Pistă noapće vinje lupu šî manînkă
vaka, šî pljakă în padurje satul, ama
numa śe a tunat în dos auđe un glas
dîn burta luj:
„Un lup – duoj lupj! Un lup – duoj
lupj!ˮ
O ja lupu sî fugă pin padurje. Fugînd,
întîljnješće vulpja. Jel strîgă la vulpja:
„Soră vulpjo, tu ješć žovină kuminće,
ja askultă śe s-auđe în minje?”
Askultă vulpja šî să faśe kă să miră,
š-o sî-j spună:
„Fraće lupulje, în ćinje s-a bagat dalaku,
numa sî će învăc śe sî faś. Jakă
kolo jastă o dungă la rîpă, tu sî će rapjedz
šî sî sărj, šî kînd vi da în dunga-ja,
o sî jasă răutaća dîn ćinje.”
Lupu askultă dî ja, să rapjeđe šî săre,
ama dupa dungă a fost o surdopină šî
jel să sparźe tot. Dîn lup jasă Ginducă
šî pljakă pi dos, ama nu află njiś o pouvede
krave u štalu i uđe u kuću, a
žena ode da pomuze krave. Priđe ona
vedricom jednoj kravi, stavi sud ispod
vimena, sedne na tronožac i počne da
muze. Dok ona tako muze kravu, iz
kravinog stomaka čuje neki glas kako
govori:
„Majko, ne sedi tako prema meni!”
Žena se osvrće oko sebe, ali ne vidi
ništa, malo kasnije opet:
„Majko, ne sedi tako prema meni!”
A ona će na to:
„Kurjaci nek te izjedu kravo, što tako
nešto čujem iz tebe!”
Pozove ona muža da pokuša on da
je muze, jer ona ne zna šta to govori iz
krave. Čovek uzme tronožac i sedne da
muze, a iz krave se opet čuje:
„Tata, ne sedi tako prema meni!”
Čudi se i otac šta je to, pa i on prokune
kravu da je pojedu vuci, kad se ne
zna šta je to u njoj.
Preko noći dođe kurjak i pojede kravu,
pa sit krene u šumu, ali samo što
je zašo u šumu, čuje glas iz svoga stomaka:
„Jedan vuk - dva vuka! Jedan vuk -
dva vuka!”
Počne vuk da beži kroz šumu. Bežeći,
sretne lisicu. Vikne lisici:
„Sestrice lisice, ti si pametna životinja,
de poslušaj šta se to čuje u meni?”
Posluša lisica i pravi se da se čudi,
pa će mu reći:
„Pobratime vuče, u tebe je ušao dalak,
nego da te naučim šta da radiš. Evo
tamo na strmini ima ivica, ti da se zaletiš
i da skočiš, i kad budeš pao na ivicu,
izaći će to zlo iz tebe.”
Vuk je posluša, zaleti se i skoči, ali
iza ivice bila je jedna rupčaga i on se
sav razbije. Iz vuka iskoči Ginduce i
krene šumom, ali ne nađe nijednu sta-
225