Paun Es Durlic Rumânjii na zálasku sunca - Româńii în apus de soare

Vlaško usmeno stvaralaštvo
je tună un uom ku kal alb dupa jel. Aăla
a fuost sfići Pjetre, š-a venjit să rînduje
nopîrśilji śe să lukre pi anu-la.
„Tu sî će duś în kutare šî kutare luok
să mušć pi kutareˮ, spinje la una, „da tu
să će duś în kutare să mušć pi kutareˮ,
spunje la alta. La urmă, la aja a măj frumuoasă,
ij spunje:
„Da tu sî će duś în kutare sat, să gasăšć
pi popa satuluj, kare trij anj đi
dzîlje sîaśiră la grîu în dzîua lu Sîmpjetru!
Kînd va fi šî anu-sta ku sîśiratuori
în dzîua-ja, tu muśkăl!ˮ
Aša pljakă tota fata în parća ij, šî
kare kum a ješît la viđarja suariluj, s-a
fakut nopîrkă. Kînd s-a goljit pješćira,
jasă šî bajatu-la, gasîašće kumva drumu
šî sa duśe la kasă. Ama njiśkum
nu-j jasă đin minće aja ś-audzît šî ś-a
vadzut în pješćiră. Lukră jel pi linga
kasă una alta, vrjamja trjaśe, ama tuot
stă ku gîndu la frumošaca lu fata-ja. Trjaśe
Pašćilji, trjaśe Sinźuordzu ... Tună
šî-n vară šî sa apruapije Sîmpjetru. Bajatu
rašîašće sî pljaśe sî kaće satu-la în
kare svići Pjetri a trîmjes nopîrka. A
mjers, aša, a mjers, a mjers, a-ntrabat
pin lumje đi kolo pănă kolo, šî la urmă
a do ažuns într-un sat în kare auđe kî
puopa adună sîśiratuorj đi dzîua lu
Sîmpjetru. Sa ivjašće šî jel. Spunje kî je
đin đeparće, šî kată lukru, vrja să ljaźe
snuopj. Pupa ăl primjašće.
Mînjedzî, la Sîmpjetru, jasă sîśiraturoji
puopi în luok, šî sa pun pi lukru.
Măj amînat, jakîtal šî puopa, vinje ku
ćij în šîalje sî s-apuśe đi ljegat. Adună
ljigatuori, šî kînd sî rađiśe poluogu al
đintînj, nopîrka sîare đi supt jel šă-l
muśka đi nas, šî dă fuga. Bajatu nuostru
dupa ja, šî dupa ja ... Ja fîs pin grîu,
fîs pin jerburij, pin ljivjedz, ama bajatu
o do prinđe pi vrun duos. O ja în mînj
ju uđe jedan čovek, vodeći belog konja.
To je bio Sveti Petar koji je došao da
naredi zmijama šta će raditi te godine.
„Ti da ideš tamo i tamo da ujedeš
toga i toga”, kaže jednoj, „a ti da ideš
tamo i tamo da ujedeš toga i toga”,
kaže drugoj. Na kraju, onoj najlepšoj
devojci, kaže:
„A ti da ideš u to i to selo, da nađeš
seoskog popa koji već tri godine žanje
žito na Petrovdan! Kad i ove godine
bude sa žeteocima na njivi u taj dan, ti
ga ujedi!”
Tako svaka devojka krene na svoju
stranu, i kako je koja izlazila na svetlo
dana, odmah se pretvarala u zmiju.
Kad se pećina ispraznila, izađe i onaj
mladić, nađe nekako put i ode kući.
Ali, nikako nije mogao da zaboravi ono
što je video i čuo u pećini. Radi on oko
svoje kuće jedno, drugo, vreme prolazi
ali mu je neprestano u mislima lepota
one devojke. Prođe Uskrs, prođe
Đurđevdan ... Zađe se u leto i Petrovdan
se približi. Momak reši da pođe i
potraži ono selo u koje je Sveti Petar
uputio zmiju. Išao je tako, išao, išao,
raspitivao se ovde, onde, i najzad dođe
u jedno selo u kome čuje da seoski pop
sakuplja žeteoce za Petrovdan. Javi se i
on. Kaže da je došao izdaleka, da traži
posao i da želi vezivati snoplje. Pop ga
primi.
Sutradan, na Petrovdan, izađu popovi
žeteoci u polje i počnu sa žetvom.
Nešto kasnije, evo i popa, dolazi sa likom
preko ramena da počne sa vezivanjem
snoplja. Okupi vezače, i kad se
sagne da podigne prvu rukovet žita,
zmija iskoči ispod nje, ujede ga za nos,
i šmugne. Naš momak za njom, pa za
njom ... ona šiš kroz žito, šiš kroz travuljinu,
kroz livade, ali je momak su-
229