Tirade. Jaargang 47 - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

17
beneden in je schuilplaats. Boven de grond was 't opnieuw oor-log - iets dat je niet
mocht zien.
Op een middag heb ik Hem (de Oorlog) toch gezien, van dichtbij zelfs. Het is mijn
vreemdste jeugdherinnering. Vroeg in de winter. Mijn vader is nog niet thuis van
kantoor maar mijn moeder heeft al een schemerlamp aan bij haar naaiwerk. Ik kan
haar rechts van mij zien terwijl ik, extra hoog op mijn stoel door mijn onder mij
gevouwen benen, aan tafel zit te knutselen in het nog juist voldoende daglicht van
achter de glazen deuren naar onze tuin. Buiten windstilte. Het enige geluid in de
kamer is dat van mijn schaar en het bonzen, telkens als ik met de zijkant van mijn
vuist een sigarenbandje of zomaar een kleurige snipper probeer vast te lijmen op de
uitgespreide krant. Mijn moeder heeft al lang niets gezegd. Misschien is ze ingedut
bij de gloed van de kachel. Kijk ik naar links dan zie ik achter de ruiten alleen grijs.
Struiken zonder blad, de tegels van ons terrasje, wolken. Maar het uitzicht interesseert
mij niet. Hoogstens om me even te ontspannen van mijn gehannes met het papier.
Maar opeens weet ik: buiten gebeurt iets. Op het moment dat ik mijn hoofd omdraai
schiet er van achter het raamkozijn een hand in mijn blikveld. Wanneer hij zichtbaar
is tot de pols, stokt hij en blijft roerloos zweven.
Een hand in een handschoen. Tegen de schemerige achtergrond glimt het zwarte
leer zo vijandig dat ik mijn ogen samenknijp. Ik denk aan de sirene met zijn
metaalglans. De bovenkant ervan, langwerpig en gebogen, altijd star in de lucht. De
woede die daar klem zit en soms losbreekt in 't geschreeuw om bommen. Natuurlijk.
Zojuist is Hij naar beneden gekomen van het dak. Door onze straat geslopen. Heeft-ie
één voor één de huisnummers langs ons trottoir gelezen. Zes-en-twintig,
acht-en-twintig, der-tig. Dan langs de zijkant van het huis. En ja hoor! Hij. Ik. Tussen
ons beiden dun glas.
En nu? De spanning van het laten zien (hij) en het turen (ik) blijft gelijk zolang
geen van ons beiden beweegt. Hij wacht af, neemt blijkbaar de tijd om mij te plagen.
Ik kán mij niet bewegen door de onzekerheid: wat gaat-ie doen? Maar er is nog een
angst die me ademloos op mijn stoel houdt. Steeds duidelijker daagt het me dat er
iets fout is met mijn reactie. Ik hoor toch te schreeuwen? Waarom waarschuw ik
mijn moeder niet? - Ik versper immers haar uitzicht. Geef ik geen geluid dan zal ze
nooit merken dat-ie achter mij staat, loerend, z'n hand al vooruit. Nog zou zij kunnen
optreden als een volwassene met overwicht. ‘Weg daar!’
Zelfs niet in staat tot slikken, staar ik terug naar de hand die mij aangluurt. Ik
ervaar de benauwenis van een gedwongen keuze met maar twee moge-
Tirade. Jaargang 47