Tirade. Jaargang 47 - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

75
lezen, ze kijken liever naar een film (of zoals ze het zelf zeggen: ze kijken een film).
Nou knul, dan zet je toch lekker de film Karakter, Turks fruit, whatever, op je lijst,
het gaat tenslotte om het verhaal nietwaar.
Uitwas twee: leerlingen ontwikkelen een weerzin tegen lezen door al die moeilijke
boeken die trouwens helemaal niet voor hun doelgroep zijn geschreven. Nou meid,
dan zet je toch een boek van Carry Slee op je lijst. Wat zeg je? Dat las je toch al?
Des te beter, dan sluiten we fijn aan bij ‘de belevingswereld van het kind’. Is de
leraar dat te gortig (maar het is praktijk!), dan raadt hij ze maar Tim Krabbé, Ronald
Giphart, Leon de Winter en Karel Glastra van Loon aan. Lekker makkelijk en het
schijnt toch literatuur te zijn.
Uitwas drie: we begrijpen dat het analyseren van boeken moeilijk is en vooral
demotiverend werkt, zo krijg je nooit leesplezier, en daar gaat het om, je moet
leesplezier krijgen. Thema's, motieven, personale verteller, open plekken, spiegeling
- brrr. Weet je wat? Je moet het nog wel een beetje doen, anders weten we niet waar
we over praten maar vervolgens mag je lekker vertellen wat je allemaal van het boek
vond. Lekker fijn je eigen mening geven. Wat? Dat je De aanslag een stom boek
vond? Ja, precies. En kun je ook zeggen waarom je het stom vindt? Nou, gewoon,
omdat je het stom vindt, niks aan. Heel goed. En om je een beetje te helpen hebben
we hier een schoolboek, Laagland heet het (van: ‘denkend aan Holland zie ik brede
rivieren traag door oneindig laagland gaan’, neem ik aan). Daarin wordt onder het
kopje ‘Uitgewerkte persoonlijke reactie’ een groot aantal punten aangeboden om
mee te reageren op het onderwerp van het boek (‘Had je vooraf bepaalde
verwachtingen over het onderwerp en zijn die uitgekomen?’), op de gebeurtenissen
(‘Vind je dat de gebeurtenissen logisch uit elkaar voortvloeien en veel samenhang
vertonen?’), op de personages (‘Vind je de personages in dit boek herkenbaar en
“levensecht”?’), op de opbouw (‘Vind je dat de opbouw van de tekst (bijvoorbeeld
veel flash backs) goed past bij het onderwerp?’) en op het taalgebruik (‘Vind je het
taalgebruik in dit boek moeilijk of niet? Wat vind je moeilijk aan het taalgebruik?’).
Uitwas vier: omdat we graag willen dat je de analyse van een boek maar vooral
dus het ontwikkelen van je eigen smaak en het vormen van je eigen mening zo
uitvoerig mogelijk kunt doen, dat je echt kan komen tot een wezenlijke verdieping
van je leeservaring, brengen we het aantal te lezen boeken van die belachelijke
hoeveelheid van 25 stuks die jullie arme collegaatjes vroeger moesten lezen - ja, echt
waar, ik zweer het je! - terug tot 12 voor het VWO en 8 voor de HAVO. Vier boeken
per jaar, dat moet toch te doen zijn. Die stoppen we gewoon onder de slu's. Voor het
lezen en verwerken
Tirade. Jaargang 47