Tirade. Jaargang 47 - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

192
Het zesde gedicht was het eveneens korte en ook ietwat radeloze ‘De doode beminde’,
waarin geprobeerd werd een geliefde weer tot leven te roepen. Daarna kwam Po Sju
I aan het woord, met zijn lange, twintig regels tellende vers ‘Chrysanthen in den
oostelijken tuin’. In zijn vertaling heeft Slauerhoff eindrijm toegevoegd, maar daarmee
is het nog geen poëzie in de traditionele betekenis van het woord geworden. Wat dan
wel? Ik zou er niet zo goed een naam voor weten. Dagboekpoëzie? Briefpoëzie? Het
is poëzie waarin hardop gedacht wordt, en het een tegen het ander afgewogen, en
verteld - alsof er iemand naast je loopt en gewoon tegen je praat, op rustige toon en
in alledaagse taal, zonder opsmuk. Een gedicht als een wandeling. Lees ik het, dan
is het bijna alsof ik in die oostelijke tuin ben, in de late zomer, begin van de herfst,
en met de dichter meeloop door de perken en af en toe met hem stilsta onder de
bomen, of bij de bloemen, en naar hem luister, en dan weer met hem meeloop, handen
op de rug, naar de grond voor mijn voeten kijkend, af en toe diepzinnig met mijn
hoofd knikkend.
Ik was verrast dat een zo ondichterlijke opzet zo sterk kan werken. Het gaat me
niet om een romantische fantasie waarin ik mezelf door de eeuwen heen verplaatst
zie naar een Chinese tuin, gekleed en gekapt naar de heersende mode en sprekend
in Chinese karakters. Het gaat me ook niet om diepe inzichten die ik aan het praten
van Po Sju I zou kunnen ontlenen, want dat valt geloof ik wel mee. Het gaat me ook
niet om die leuke sfeer van tuinen en bloemetjes en drank en wijsheid. Wat mij raakte
was denk ik de toon: de nuchtere, eerlijke, alles onder ogen ziende instelling waarmee
hier gesproken werd. Niet bijzonder, niet ingewikkeld, en helemaal niet dichterlijk,
maar het effect was sterk: hier sprak een stem, een karakter, een ziel.
Chrysanten in den oostelijken tuin
Snel gaan de jaren, vroeger wist ik het niet,
Wel in mijn rijpheid, ik weerhield ze niet.
Leed en teleurstelling van al mijn jaren
Kwamen met mij in d'eenzamen tuin hier samen.
In 't midden van een perk sta ik lang stil,
De zonneschijn is dun, de wind giert kil,
Het loover is verrot en uitgeroeid,
De volle zomerboomen uitgebloeid.
Alleen wat tengre bleekzuchtige chrysanthen
Staan door den wind vergeten langs de kanten.
Tirade. Jaargang 47