Tirade. Jaargang 47 - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

70
Het had iets zieligs, het naïeve optimisme van het kerkvolk dat, als kleine
kerkprovincie, de monoliet die de katholieke kerk is wel even dacht te kunnen
hervormen. Het had iets weg van meneer Jansen die in de Tweede Kamer zegt: ‘Ik
waarschuw China voor de laatste maal.’ Ga er toch uit, dacht ik altijd als ze weer
iets wilden dat niet goedgevonden werd. Maar dat is voor veel katholieken blijkbaar
een onmogelijkheid. Eens katholiek, altijd katholiek.
‘Progressief katholiek’ is dus een contradictio in terminis, maar het bestaat hier
nog steeds en trekt ook veel buitenstaanders aan. Toch kan zelfs de progressiefste
katholieke parochie zich niet aan een minimum van katholicisme onttrekken, en dat
viel De Vos rauw op het lijf. ‘De liturgie is veranderd, en als vast onderdeel is nu
het credo opgenomen, de geloofsbelijdenis waarin aan de parochie gevraagd wordt
om te beweren dat men van alles en nog wat gelooft.’ - Het is haast niet te geloven
dat het credo aanvankelijk werd weggelaten, en het is ook haast niet te geloven dat
die omissie sommige onnozele zielen op het idee bracht dat het er dus ‘niet toe deed’;
hoe dan ook, waar is een kerkgemeenschap anders op gegrondvest dan op een credo?
Enfin, wegwezen, dacht De Vos, want ‘ik wil niet alles’. Alsof de geloofsinhoud niet
tot de essentie behoort. Alsof de geloofsinhoud behoort tot de krullen die de boel
wat opsieren.
Dit niet zo nozele idee verdedigt De Vos door te zeggen dat je binnen de kerk
altijd veel meer mag twijfelen en veel meer mag afwijzen dan je van de buitenwacht
mag. Daar zit in zoverre iets in, dat de buitenwacht zich vaak ergert aan de
ongrijpbaarheid van gelovigen in geval van kritiek. Ik denk nu niet speciaal aan
katholieken maar zeker ook aan protestanten, die soms zo losgeslagen zijn dat je ze
nauwelijks meer christenen kunt noemen. Kom je met argumenten tegen het geloof
in een persoonlijke God (een kernpunt van het christendom), dan blijken ze allang
niet meer in een persoonlijke God te geloven. Waar dan wél in? Tja, dat doet er niet
zozeer toe. Daar gaat het helemaal niet om. Waar gaat het dan wél om? Nou, om
naastenliefde, om saamhorigheid, om het gevoel dat we maar beperkte mensen zijn
die niet alles kunnen begrijpen, zulk soort dingen. Dat je die gevoelens gaat zitten
beleven in een kerk die op een bepaald geloof is gebaseerd, zonder dat je dat geloof
nog aanhangt, heeft voor mij iets huichelachtigs. Maar niet alleen progressieve
katholieken, ook veel protestanten willen koste wat kost lidmaat blijven van de kerk,
terwijl hun kritisch vermogen ze intussen verhindert om nog te geloven in de Lieve
Heer buiten wiens wil geen musje van het dak valt. Het laatste wat deze lieden willen,
is vastgepind worden door
Tirade. Jaargang 47