Tirade. Jaargang 47 - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

Over de verhouding van de schrijver tot de collectiviteit
D. Hooijer
15
Eerst het woordenboek:
Van Dale. Collectief: 1. Verzamelnaam 2. Groep samenwerkende onderzoekers,
kunstenaars enz.
Koenen/Endepols. Collectief: 1. Leger, zwerm, troep. Voorbeeldzin: Solidariteit
is een zaak niet van enkelingen maar van het collectief. 2. Groep als eenheid, groot
aantal individuen dat in een bepaald opzicht als eenheid kan worden beschouwd.
Een bepaald opzicht
Dat lijkt weinig, maar het is op den duur teveel. Uitverfijning volgt, daarna
uitwaaiering en verzanding. De schrijvers willen met nieuwe kenmerken in de
aandacht komen. Al gauw hebben zij zich duidelijk-zat gemaakt en het
zwerm-troep-leger gaat last van zichzelf krijgen. Meestal na het eerste conflict
(beheerst). Zij die afdwalen zijn niet solidair, zij die trouw blijven worden vergeten
waar ze bijstaan. Collectieven steunen tot ze knellen.
Het kleinste collectief
De enkeling met het zelfgekozen collectief in gedachten. Verzwegen doel:
onsterfelijkheid. De dichters zijn halfgoden en gaan zo gekleed, ieder naar eigen
opvatting. We verwijten Roland Holst dat hij nog steeds over de zee tekeergaat als
hij in een bejaardentehuis zit maar het heeft er lang op geleken dat de man en zijn
poëzie samenvielen. In de zestiger jaren werd hij nog toegejuicht door jonge dichters
op hun podium en ook spontaan voor de draaideur van Metz & Co. Dichten over
oerkrachten terwijl je comfortabel woont, dat geeft waarschijnlijk de beste verzen.
Die zingen rond en rond; dat zou genoeg moeten zijn. Ik ben heel makkelijk over
dementen die schrijvend door de zitting van hun stoel plassen maar je moet het van
de halfgoden (en daar weer de helft van) niet weten. Roland Holst is trouw aan zijn
kunst wanneer hij in zijn tehuis over de zee dicht. Hij kon beter niet al te trouw aan
zichzélf zijn, man met verlangst, heertje dat meisjes ontvangt
Tirade. Jaargang 47