Tirade. Jaargang 47 - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

170
zeggen, geen vreemde associaties of verrassende plannetjes. Nooit wringt, schuurt,
knaagt of dreigt er iets. En nooit een onverwachte grap - bij herlezing heb ik maar
één maal moeten lachen: om een formulering aan het eind van het hoofdstukje waarin
moeder uitlegt wat een neger is. Negers zijn zwart (‘Wat vies’, zegt zus Trui tot
schrik van de hedendaagse lezer. ‘Waarom wassen ze zich dan niet?’), ze wonen in
een heel warm land, en omdat het zo warm is hebben ze vaak niets aan. Dat vinden
de kinderen gek:
‘He zo naakt, zo naakt als... als...’
‘Als een slak,’ zegt Ot. ‘En die is ook zwart. Dat is ook een neger.’
Dat soort logica - meteen is Ot minder braaf. Verpletterend komisch is het bepaald
niet, maar voor de schrijvers van dit correcte proza, dat hier en daar aangevuld wordt
met opvoedkundige parabels als over het haantje dat stierf omdat het ‘geen wachten
had kunnen leren’, is het bijna een uitglijder.
Boven de piano in mijn ouderlijk huis hing een groot prikbord vol kaarten, foto's en
knipsels. Rechtsonder in de hoek een klein tekstje, door mijn vader keurig met een
papiersnijder uit de krant gesneden. Ik ken het nog steeds uit mijn hoofd:
Bloed op de stoep
Daar is pa.
Weg lul, zegt moe, ik moet jou niet.
Moe pakt een mes, zij steekt pa neer.
O, o, wat een bloed.
Maar daar is poes.
Lik lik, poes, lik.
Poes is blij.
Moe is ook blij.
Is dat niet fijn?
Wie hiervan de auteur was weet ik niet, wel weet ik dat ik erom moest lachen, als
kind al. Eenmaal kleuter af zal dus de tuttigheid van boeken als Ot en Sien me wel
zijn opgevallen. Ook iets van de ironie van het stukje moet ik begrepen hebben, al
kwam dat begrip waarschijnlijk minder uit mijzelf dan uit mijn opvoeding voort, ik
was kind in de jaren zeventig en leerde over vrouwen die rechten opeisten - uit die
hoek zal de Ot en Sienparodie wel gekomen zijn, met die moeder die er ineens tabak
van heeft.
Maar dat ik de parodie grappig vond, bewijst vooral hoe duidelijk het is,
Tirade. Jaargang 47