Tirade. Jaargang 47 - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

229
Intussen sleutelde Eijkelboom aan een alternatief of - dat zou eventueel later nog
worden besloten - een aanvullend Redactioneel. Maar Jan Eijkelboom worstelde
weer met andere problemen. Hij klaagde tegenover Nieuwenhuys over
machteloosheid, weerzin, en de druk op zijn schouders van geestelijke vaders als de
mannen van Forum en de spil van Libertinage, Hans Gomperts. 36 Eijkelboom kwam
uiteindelijk niet verder dan een rits afwijzingen van de reeds bestaande literaire
bladen en weekbladen. Geert van Oorschot voorzag het lichtvoetige epistel van een
inleiding: ‘Ik heb deze redactie gevraagd haar denkbeelden over een tijdschrift op
papier te zetten. Ze heeft hieraan voldaan door de vraag te beantwoorden: “Waarom
willen we eigenlijk een nieuw tijdschrift?”’ En daarop volgde dus het alternatieve
Redactioneel: ‘Er is maar één antwoord op deze vraag te geven: de bestaande
tijdschriften voldoen ons niet.’ 37 Vervolgens werden die tijdschriften op een haast
schoolbladachtige wijze met de grond gelijk gemaakt. De Gids was een
‘natuurreservaat waarin schrijvers ongestoord kunnen vergrijzen’, Maatstaf had zich
‘ontpopt als literaire staatscourant van O.K. en W (het ministerie van Onderwijs
Kunst en Wetenschappen, AF)’, De Groene Amsterdammer was het lijfblad ‘voor
intellectuelen die er politiek graag een eigen mening op na houden, maar niet in staat
zijn deze zelf te vormen’, in Elsevier werd ‘de borrelpraat ener zeevarende natie
wekelijks samengevat’, tsja en Podium tenslotte, was ‘ons podium niet’.
‘Een klein deel van de lezers zal intussen begrepen hebben waar het eigenlijk om
gaat: aan het woord komen,’ klonk het quasi-zelfverzekerd aan het slot. Uiteraard
haalde dit zwakke program het ook niet omdat er nergens in te bespeuren viel wat
Tirade nu zelf wilde.
‘Kortom we zitten vrij aardig in de neten,’ had Vinken eind zomer 1956 al eens
angstig opgemerkt tegen Nieuwenhuys. 38 Het zweet begon de aspirant-redacteuren
ook uit te breken vanwege het bemoeizuchtige en licht ontvlambare karakter van
uitgever Geert van Oorschot. Die voerde de druk nog eens extra op. Als de redacteuren
geen ideeën hadden, of mensen wisten, dan schudde hij ze wel uit zijn mouw. Vooral
zijn vriend, de fel anticommunistische essayist Jacques de Kadt, probeerde hij op te
dringen. Het kostte de redactie nogal wat moeite om De Kadt uit de buurt te houden.
Jan Emmens sprak zelfs angstvallig over ‘Jacques de Beenslager’.
Maar puur als uitgever had Van Oorschot zeker gelijk. Want buiten dat er nog
geen redactioneel was, schoot het met de rest van de kopij ook al niet erg op. De
arme Nieuwenhuys fungeerde weer eens als buffer voor het sper-
Tirade. Jaargang 47