Tirade. Jaargang 47 - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

Gerard Rasch
Een Bretons buffet
599
De naam van Julia Hartwig ken ik al minstens dertig jaar, tot voor kort kende ik haar
poëzie echter matig, ik wist alleen dat ze goed was. Pas toen ik een bloemlezing met
moderne Poolse poëzie maakte, hield ik me wat grondiger met haar bezig. Maar bij
mij overkwam haar hetzelfde als wat haar in Polen keer op keer overkwam: ze werd
niet opgenomen; dat zou ik hier nu graag goedmaken. In eigen land werd ze niet
genegeerd, wel ontbrak ze vreemd genoeg in de meeste naoorlogse bloemlezingen
en overzichten, in tegenstelling tot aar man, Artur Midzyrzecki (1922-1996), wat
absoluut niets met de kwaliteit te maken had; zij werd over het algemeen als de betere
dichter beschouwd. Samen vertaalden ze veel poëzie, Franse en vooral Amerikaanse;
zij heeft verder biografieën van De Nerval en Apollinaire op haar naam staan. Pas
de afgelopen jaren heeft ze niet alleen veel nieuwe poëzie uitgegeven, maar wordt
ze ook meer besproken en vindt ze meer erkenning dan ooit; dit jaar drong ze met
Er is geen antwoord uit 2001 zelfs door tot de shortlist van de grootste Poolse literaire
prijs, gesponsord door de firma Nike (ja, die van de schoenen).
Julia Hartwig werd in 1921 geboren in Lublin; haar eerste bundel verscheen in
1956. Ze hoort tot de dichtergeneratie die in de tweede wereldoorlog volwassen werd,
die van Zbigniew Herbert, Tadeusz Różewicz en Wisława Szymborska en vele andere
goede dichters. Er volgden nog zeven bundels, en een aantal bloemlezingen. Deze
bloemlezingen vallen daardoor op dat ze telkens anders worden geordend, nooit strikt
chronologisch, bundelsgewijs, maar nieuw gecomponeerd. Alsof er telkens een nieuw
geheel moet worden gevormd, alsof de dichter steeds weer een nieuwe bundel
samenstelt die haar poëtische summa op dat ogenblik omvat.
Het niveau van haar poëzie is constant hoog; weinig gedichten schieten uit, naar
boven of beneden. Dat bemoeilijkt de selectie. In zo'n geval is het altijd goed om te
gaan vertalen: het is de beste manier van lezen. Blijft er na dat lezen genoeg over,
voor mij en ook voor anderen? Houdt het gedicht stand in de mangel van het
overzetten?
Tirade. Jaargang 47