Tirade. Jaargang 47 - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

74
nu helemaal Karel Glastra van Loon? Krek, je moet ze dan ook Hermans te lezen
geven, dan worden ze en passant ook nog eens indringend geconfronteerd met stukjes
Nederlandse identiteit en Tolstoj doen ze later maar - of niet.
Ik heb hier een ontwikkeling geschetst van de natte vinger van de docent tot het
verdwijnen niet alleen van die vinger maar van de hele docent (en als we niet oppassen
van het hele onderwijs in de Nederlandse literatuur). Ik bedoel hem/haar die we in
het vervolg ‘de bevlogen docent’ zullen noemen, dus niet de pivot van nu. Want
wanneer zou de bevlogen docent, nu modulen en ‘handelingsdelen’ (leesverslagen)
de 168 slu's oppeuzelen die er zijn, wanneer zou hij zijn mooie verhalen moeten
vertellen, zijn enthousiasme moeten laten blijken voor het vak, voor boeken,
stromingen, ideeën, schoonheid, ontroering, het leven zelf, al die onnutte zaken die
je tot een rijker mens kunnen maken, die leerlingen een aanzet kunnen geven zelf na
te denken over hun leven. De VWO'ers dan hè - de HAVO hééft niet eens meer
literatuurgeschiedenis, wist u dat wel? Veel te hoog gegrepen voor die gasten. Ik
weet niet of het verweer dat bevlogen docenten altijd dun gezaaid zijn geweest, dus
dat je daar het literatuuronderwijs niet op mag bouwen, steekhoudend genoeg is om
ze nu maar gewoon overbodig te maken maar het is waar, sinds de afbraak van het
onderwijs in de jaren tachtig en de daarmee verbonden halvering van het beginsalaris
van docenten - en met dat salaris hun status - hebben nog maar weinig intellectueel
en cultureel gevormde leraren hun weg naar het middelbaar onderwijs weten te vinden
en die vorming is natuurlijk een voorwaarde voor bevlogenheid.
Wat doet de Mohikaanse dwaalgast intussen? Hij schrapt een aantal modules, ook
bij de HAVO, trekt een mooi verhaal uit de kast en leest dat integraal voor. Gevolg:
ze smeken hem dat vaker te doen. Zijn collega bij geschiedenis doet iets dergelijks.
En waarom zou het ook niet kunnen bij economie, biologie of aardrijkskunde? Mooie
verhalen vertellen die aan het denken zetten?
De ideologen die begin jaren zeventig het hele literatuuronderwijs wilden afschaffen
omdat het niet nuttig zou zijn hebben, net als de idioten die ooit de Amsterdamse
grachten wilden dempen, het pleit verloren maar andere ideologen, ook uit de jaren
zeventig, toen zij stelden dat het literatuuronderwijs de bedoeling had het ‘leesplezier’
te bevorderen, hebben nu de macht weten te grijpen met, ik zei het al, het idee van
‘leerlinggericht onderwijs’ versus ‘cultuurgericht onderwijs’. Uitwas één: leerlingen
houden niet van
Tirade. Jaargang 47