Tirade. Jaargang 47 - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

75
zeggen: steeds wanneer in de krant over godsdienst wordt gediscussieerd, duikt
onvermijdelijk de ingezonden-briefschrijver op die stelt dat ‘atheïsme ook een geloof
is’. Van de zomer in NRC-Handelsblad weer twee. Laat ik proberen de zaak te
verhelderen.
Het eerste dat moet worden bedacht, is dat de term atheïsme altijd wordt gebruikt
in een bepaalde context. In de hedendaagse westerse cultuur wordt ermee bedoeld
dat het bestaan van de christelijke god wordt ontkend. In het oude Griekenland
betekende het dat het Griekse pantheon werd ontkend. Etcetera.
Welnu, een hedendaagse, westerse atheïst gelooft niet in het bestaan van de
christelijke god omdat er voor dit bestaan nooit één geldige reden is gegeven, en
omdat hij ook geen geldige redenen kan verzinnen. Zo is er ook nooit een geldige
reden gegeven of te verzinnen voor het geloof in een vliegende dromedaris die elk
moment op uw hoofd kan poepen. Iemand die dit laatste niet gelooft, zou je een
adromedarist kunnen noemen. Nu tart ik iedereen te beweren dat een adromedarist
‘een gelovige’ is!
Dit voorbeeld maakt hoop ik duidelijk dat je wel zovéél kunt beweren, maar dat
het niet aangaat diegenen die jouw beweringen niet accepteren van ‘geloof’ te
betichten. Het onredelijke van die betichting ligt hierin, dat de inhoud van het
zogenaamde ‘geloof’ van de atheïst geheel en al door de tegenpartij wordt bepaald.
Het is de theïst die iets poneert, die de geloofsinhoud van a tot z bepaalt, waarna
degene die zich hierdoor niet laat overtuigen geacht wordt iets te ‘geloven’, namelijk
het omgekeerde van de geheel door de theïst bepaalde geloofsinhoud. Het woord
‘geloven’ is hier totaal misplaatst.
Maar het christendom heeft zo krachtig om zich heen gegrepen, dat de beweringen
die het doet groot aanzien hebben gekregen. Wie ze niet aannam, lag eruit, dat is
lange tijd zo geweest. Zo heeft het christelijke theïsme een veel hogere status
verkregen dan het dromedarisme. En vanuit die dominante positie kon de atheïst als
‘gelovige’ worden gekwalificeerd, zij het een geperverteerde gelovige. Het is gewoon
een kwestie van macht. Naar de macht van het christendom kan het dromedarisme
fluiten.
Als u, ietsist of agnost, naar ik hoop nu de schellen van de ogen zijn gevallen, geef
dan uw laffe houding eens op en wees niet bevreesd een atheïst te worden genoemd
wanneer u geen redenen ziet om in God te geloven. U bént dan gewoon een atheïst.
Voor agnosticisme zie ik geen emplooi, hoe fatsoenlijk deze houding ook in allerlei
columns en ingezonden brieven wordt
Tirade. Jaargang 47