Tirade. Jaargang 47 - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

621
de lange rijen reflectoren aan weerszijden van het wegdek. Een wegdek waar ze in
Nederland waarschuwingsborden bij zetten. Tegenliggers zijn er nauwelijks, en
niemand neemt de moeite zijn grote licht te dimmen. De stukken bos worden
afgewisseld door duistere vlakten, waarvan ik geen idee heb wat het zijn. Weilanden?
Heidevelden? Meren?
Wonderlijk. Hier raas ik met een stel uitgelaten zuiplappen op schoolreisje door
een afgelegen oerbos, naar een gezondheidsoord waarvan ik het bestaan een halfuur
geleden niet vermoedde. Geen idee waar ik me precies bevind in Europa. Ik heb thuis
niet eens de moeite genomen op een kaart te kijken. Hoe zit het ook al weer met de
Baltische staten? Estland, Letland, Litouwen. Ligt Litouwen nou boven- of onderaan?
Het enige wat ik van dit land weet, is wat ik vanmiddag van Gintaras Parulskis
gehoord heb. Terwijl we van kerk naar kerkje naar kerk liepen, door smalle, stegen
en over pleinen, vertelde hij vol vuur over de Litouwse geschiedenis. Een dramatisch
verhaal vol partizanenstrijd, deportatie, emigratie en bezettingen, eerst door de Sovjets,
toen door de nazi's en toen weer door de Sovjets. De nazi's werden door veel
Litouwers zelfs als bevrijders gezien: Stalin heeft hier flink huisgehouden. Een oom
van Gintaras is gefusilleerd, en een oom van zijn vrouw, onderwijzer, is ook
doodgeschoten omdat hij weigerde een portret van Lenin in zijn lokaal te hangen.
De rest van het gezin is op de trein naar Siberië gezet. Dat deden de Sovjets met in
totaal zo'n 360.000 mensen - iedereen die ook maar de minste opstandige of
intellectuele indruk wekte en niet al lang naar Canada, Amerika of Australië was
uitgeweken. Geen wonder dat de Russen hier nog steeds niet erg geliefd zijn. Het
land is pas sinds 1993 onafhankelijk.
Dat is in de stad goed te merken. Hier en daar zie je een luxe kledingzaak of
eigentijds etablissement, maar de sfeer is nog erg oostblokkig. Veel gebouwen en
kerken in verval of in de steigers; langzamerhand worden ze van opslagloodsen en
partijkantoren terugveranderd in kerken en onafhankelijke schrijversbonden. Een
herstelproces dat nog jaren zal duren, want veel geld is er niet. Lenin, Marx en Stalin
zie je niet meer op de pleinen, maar een enkele sociaal-realistische poëtaster is de
dans ontsprongen. Die kunnen ze altijd nog omhalen. Het is veel belangrijker om nu
eerst goeie, nieuwe poëzie te schrijven.
Zelf was hij ook dichter, vertelde Gintaras vanachter een kop koffie in een
gloednieuw zelfbedieningsrestaurant. Maar hij verdient zijn geld met vertalen.
Voornamelijk uit het Duits (Rilke, Huchel, Goethe) maar ook uit
Tirade. Jaargang 47