полнотекстовый ресурс

“белгілі бір уақыт бойына қанд'ай да бір адамдар тобынаортақ технологиялар, ұйымдар жөне нанымдар жиынығы”түсінігін түтатын оркениет үғымымен сәйкесетіндей көрінуімүмкін, бірақ, берілген аныктама қаншалықты дәл болыптабылады? Шынын айтканда, біз оркениет кашан да не тымкең, не тым тар болып келетін мүндай тектес формуламенанықталады деп мүлде ойламаймыз, сондықтан да, » ; барлыкоркениеттерге тэн сипат белгілер бүндай анықтіімадатүсіп қалады, не, керісінше, ол тек кандай да бір жекелейалынған оркениетке тән белгілерге қүрылатын болады дегенқауіп үдайы туындайды. Осылай, берілген анықтамадада кез келген өркениетте үшыратуга болатын жэне оз бойына“қоршаған дүниені озгертуге арналған пракгикалық эрекеттертүрлерін” түтушы “технологиялар” категориясынасыйдыруга болмайтын олдене болып танылатын мөнді интеллектуалдыэлемент назарға алынбайды; екінші жагынан,сол бір олеуметтанушылар, бүл ретте, берілген созді оның“дағдылы мағынасында” алу керектігін коса, “нанымдар”туралы айтканда, бүл жагдайда, шынтуайтында кейбір оркениеттергегана тэн жэне, содан да, олардан тыс үшыратылуымүмкін емес діни козқарастың болуы алдын-ала үйғарылатыныайқын. Осы тектес қиындықтардьщ алдын-алуүшін де, біз эуелі оркениетті азды-копті қалың адамдар тобынаортақ белгілі бір менталдылык онімі ретінде қарапайымсипаттаумен қанагаттанар едік жэне бүл бізге оны күрайтынэлементгердің накты анықтамасына қатысты эрбір ерекшежагдайды жеке қарастыруга мүмкіндік берер еді. ,Кез келген жагдайда дәстүрді түтастай оркениетпентендестіру Шыгыс туралы соз болганда ғана әбден негіздіболып табылады, себебі, бүтіндей алғандағы Шығыстың кезкелгенөркениеті сипаты бойынша дэстүрлі ретінде қарастырылаалады. Батыс өркениетіне қатысты келер болсақ,ол, керісінше, байланысты әлі де болса тек ең болыіксыздэрежеде сақтап отырган діни элемента есептемегенде,]дэстүрменбайланысын, толық деуге болардай, жоғалтты.Дәстүрлі ретінде қарастырылатын қоғамдық институтгар өзтіршілігінің принципімен метафизикалық, діни немесе кандайда бір баска сипатқа иелігінен тыс, сондай-ақ, дәстүрліболып табылатын, белгілі бір докгриналармен тиімді байланысқанболуы тиіс. Баскаша айтқанда, түпкілікті табиғатынакатысты, өз кезегінде, кашан да интеллектуалды ірет-■ ■136