полнотекстовый ресурс

ету арқылы іс тындырам, үшпаққа шығам деу —жай босқиял ғана емес, барып түрған зиянкестік болып табылады.Абырой заңының жалпы қисындамасы осындай. Ал, оньщілкі эталоны, ілкі үлгісі қандай болған? Міне, бүгінгі қазақтыда ең' алдымен осы мөселе толғандыруы тиіс. Бүл —жекеқазакка да, ел бшіеуші, мемлекетгің басқару тетіктерін қольшаүстап отырған басқарухпы қазаққа да қатысты. Яғни, қатардағыазаматтан бастап Елбасыға дейінгі қазақтың әркызметіндегі, мансабындағы озіндік үлгі эталоны —“Абыройзаңы” болуы тиіс. Эр адам осындай өз қызметіне сайата-бабалардан бері келе жатқан ілкі үлгіге (жүріп-түрукодексіне) арқа сүйегенде ғана бірдеңе тындыра алады. Өздәстүрін (сөздің қазіргі түсініліп жүрген магынасында емес)сыйламайтын, өз көрсеткіштерін (тілін, ділін) менсінбейтін,не болмаса, “тіпті, ол жақсы кісі болғанның өзінде де”, олардынешқайсысынан хабары жоқ адам ел басқарып, халықтыңкөсегесін көгертеді деудің өзі қиял болып көрінер еді.Біз бүгінгі ел тетігін басқарып, ел түтқасын иеленіп отырганкісілерден осындай үлгіні талап ете аламыз ба? Абыройзаңы түгілі, өзінің ана тілінен мақүрым қалған, тіл білгенніңөзінде де “абырой” дегеннің не екендігінен хабарсыз, соныңсалдарынан басқаның әдет-ғүрпына, басқаның жүріп-түрукодексіне (оның өзінде де тек қарақан басының қамы үшінғана шалағай түрде) ден қойып жүрген “жаңа қазақ атқамінерлерінен”бірдеңе күту, бірдеме дәметудің өзі жөнсіз болареді. Біз осындай ілкі үлгіні —“Абырой заңын” реконструкциялаудың,оны жаңа заманға сай бейімдеудің қажеттілігінеске саламыз. Тек осыган қүлақ асар адамдардьщшыгуынан, осыган сүйенген жаңа басқарушылар үрпагыныңкелуінен үміттенеміз. Өйткені, үмітсіз тек шайтан гана.493