полнотекстовый ресурс

к,ол жеткізбейтін әдепкі бастау, біздің көзқарасымызбенКараганда ортада түрады, ал бізден сытылып кете беретінүзақтық, біздіңше, әрине, күллітүтастыкпсн, Бірлікпен сэйкескеледі деуге де болады. Дэл осылайша, “Кемел Адам”негізінен макрокосммен, ал “Ежелгі Адам” микрокосмменсэйкес деген идеяға сүйене отырып, біз дүние өзінің бүтінболмысымен Тіршіліктің меншігі, ал адам микрокосмы,әдепкі мағынада, Ақыл-еске бағындырылған дей аламыз.“Кемел Адам” жағдайында екі өлшемді аңгаруга болады:Аспан мен Жер, яғни, “биіктік” (дул) пен “кендік” (ардх);“биіктік” жерді Көкпен байланыстырады жэне Расул (Елші)эпитеті арқылы айқындалатын Пайғамбар миссиясыныңаспектісіне сэйкес келеді, ал жер Абд (Қызметші, қүлдықүрушы) эпитетіне сэйкес. Осы екі олшем қайырымдылыққатән: олар Аллаға деген сүйіспеншілік жэне Алла алдындажақыныңа деген сүйіспеншілік деп аталады.“Ежелгі Адамға” келеек, онда екі олшем жоқ, өйткені,о баста Аспан мен Жер бір ғана бүтін еді; бүл, жоғарыдаайтқанымыздай, “Сауатсыз Пайғамбар” үғымына сэйкес.Оның касиеті — тақуалық немесе кедейлік, пэк жөне мөлдірізгілік: Алла жаратқандай ғана болып қалуға жэне одан асыпкетпеуге үмтылу.Жоғарыда айтылғандарды қорьггындылап көрейік: Пайғамбардыңболмысында күллітүтастық пен әдепкі бастаудьщкемелдігі бар. Мүхаммедгің бойында тэңірге үқсас жәнеүйлесімді күллітүтастық бар, біз соның бөлшектері ганамыз,оның бойында әдепкі бастау бар, ал біз жеке түлғаларретіңде сол бастаудың азғындауының кезендері ғанамыз.Софының көзқарасымен қарағанда, Пайгамбарга еру —күллі тіршілік үшін жан ауырту, барлық істе және бәріменбірге “Аллага қызмет ету” (ибада) жэне “жалбарыну” (закара),демек, өз жаныңның, о баста жалғыз жэне әдепкі жаратылғанжанның түрағы болған “Алланы еске алу” (зикруЛлаһ),яғни, сайып келгенде, жогарыда аталған категориялардан—күллітүтастық пен әдепкі бастау, толықтық пен қуыстықтан—асып өтіп, “абсолютті өзгеге” айналу һәм “өзіңеөзің табысу”.Софы да Мухаммед сияқты, “Қүдай болуга” да, “Қүдайданозге” болуга да үмтылмайды, және де мүның жогарыдаайтылғанның бәріне қатысы қандай болса, “такуалық” (фана)мен “түрактылық” арасындагы ерекшелікке де сондай қаты-381