полнотекстовый ресурс

Литургия тек архитектуралық стильді анықтап қана қоймайды,қасиетті бейнелердің орналасу ретін кеңістік багыттарыныңсимволизмі мен оң жене сол жақтың литургиялықмөніне сәйкес тәртіпке салады.Шығыс ортодоксальді шіркеуіндегі бейнелердің литургиялықдрамамен шүбәсіз бірігіп кетуі көбірек байқалады.Олар негізінен иконостасты, киелілердің киелісін - тек қанакиеге қызмет етушілердің (священнослужители) қатысуыменжасалатын евхоаристикалық қүрбандық орнын —нефтейбөліп түратын шарбақшаны безендіріп түрады. Грекдіндарларының айтуынша, иконостас сезімдік элем мен руханиәлемді бөліп түратын шекараның символы, сондықтан,киелі бейнелер (образы) ақыл-ес тікелей игере алмайтын,символ пішінінде, интеллектуалдық және сезімдік шеңберлерарасындагы елестер шеңберінде ғана корінетінТәңірлік Ақиқаттар сияқты шарбақша ішінен көрінеді.Византиялық шіркеулердің жоспар-жобасы екіге —текқана дьякондары мен псаломшыларын ерткен священниктербаруына болатын хор (адитон) мен барлык қауымға арналганнефке бөлінетіндігімен ерекшеленеді. Хор аса үлкенемес; ол жүртқа түгел көрінетін иконостас алдындагы діндарқауымды сиғызыи түрған нефпен біртүтас емес, болек. Иконостастыңүш есігі бар, священниктер соған кіріп-шығыпжүреді, эр жолы тәңіри драманың әртүрлі сатылары туралыхабарлайды. Дьякондар қапталдағы есіктерді пайдаланады;священниктер гана айрықша сәтгерде, мәселен, қасиетті заттардынемесе Інжілді кіргізгенде гана осы күйінде Күн немесеҚүдай қақпасының символына айналатын “патшақақпасынан” оте алады. Эдетте, наос аз ба, көп пе, концентрлікпішінде болады, бүл Шығыс шіркеуінің түйсінушілік,ойшыл сипатына сай келеді: кеңістік өз ішіне жиырылыпқалган сияқты, бірақ бүрынгыша шеңбер мен күмбездіңшексіздігін бейнелейді (16-сурет)Екінші жагынан, латын литургиясы архитекторлыккеңістікті осьтерден пайда болган крестке дифференциялауга,сол арқылы кеңістікке қозгалыс табигасынан әлдененіжеткізуге үмтылады. Роман архитектурасында неф біртіндепүзара түседі, бүл алтарьга, Қасиетті жерге, жүмаққа бараргибадат жолы; трансепт те кеңістікке қарай дами түседі.Беріректегі готикалық архитектура вертикаль осьтерді мейліншебиіктетіп, горизонтальді дамуды көкке қарай біртүтас230