полнотекстовый ресурс

көрінеді. Мүндай көзқарас субъективтілеу де көрінуі мүмкін,алайда біз осы мөселелер бойынша екі теологияда кездесетіннәзік айырмашылықтар туралы ұмытпауға тиіспіз.Егер христиандар үшін өзін керіп өлтіруге берген Христосақиқат болып саналса, Алланың жалгыздығын ақиқатдейтін мүсылман үшін Христтің керіліп өлтірілуі, нәтінде,“Ақиқат” бола алмайды, мүсылмандардың кресті теріскешығаруы осы көзқарастың сыртқы корінісі ғана. “Платондык”немесе “гностикалық” деуге боларлық мүсылмандык“тарихқа қарсылық” өзінің сыртқы теріңске шығаруыныңнәті бойынша басым болып отыр.Исламның кереметтің озіне емес, иудей-христиандық,әсіресе, христиандық санаға тән осы кереметке шүбәсіз сенугедеген көзқарасы оның бойындағы “интеллектуалдық”полюстің “экзистенциалдық полюстен басымдығыныңкөрінісі: Ислам рухани айқындыққа, адам табиғасына сэйкесАбсолютті сезінуге негізделеді, бүл оның аясында ізгілікте, зүлымдық та өзіне “баурап шақыруын” күтіп түратын,кереметтерге де, күнәларға да себепкер бола алатын еріккүшіемес, тәңір іспеттес тірлік иесіне тән акыл-естің iciретінде қарастырылады. Үлы Аяндар тізбегіндегі соңғы Аянболган Исламның кереметгерге сенбеуінің тағы бір себебі —ол Інжілде айтылатын, “коп адамды кереметгер арқылы сыйқарлапалатын” Антихристтің барын есте үстайды. Кереметтердің“қайран калдыруына” мүлде кереғар рухани нық сенім,Исламда бәрін көктей отетін жалгыз нәрсеге сенудің, Абсолю т мейлінше сергек сезінудің сенімі — Ібілістің шамасыкелмейтін рухани элемент; шайтан керемет сыйқыр жасайалады, бірақ, ақыл-ес жетерлік айқындыққа көзімізді жеткізеалмайды, кез келген көріністі бейнелей алады, бірақ, КиеліРухты кескіндей алмайды — оган тек алдангысы келгенадам, ақиқатты сезіне алмайтын, киелі сезімі жоқ адам ганасенуі мүмкін.Жогарыда біз ислам перспективасының тарихтан тысбітімі жөнінде айта кеткенбіз. Исламның уакыттан тысшынайылықты корсетуші гана болуга үмтылуы, белгісізыргақтарды қайталаушы гана болып корінуі, ягни, қатаңортодоксты және дәстүрлі түрде “қалыпқа келтіруге” үмтылуытегін емес, оның осы бітімінен жаратудың үздіксіздігінеқатысты түсініктер мен үгымдар аңгарылады. Егер Аллабір секундқа гана Жаратуын кідіртсе, дүниенің тіршілігі ток-357