полнотекстовый ресурс

ғүрлым дамығаны аян жөне де, сірә, бәрінен де бүл Үндістандакөрініс тапқан, тіптен, оған (осы елге) төн ой-машыктипін өзін алғандагы шығыстық ой-машьіқтың түпбейнесісанауға болады. Екінші жағынан, әрекетке бейімділік немесе,дөлірек айтқанда, осы бейімділіктен келіп шығатын тенденцияБатыс халыктарының арасында, берісі, оның жүртынынбасым копшілігі туралы айтсақ, артык болып келетінінееш күмән жок- Тіпті, бүл тенденция, қазіргі кездегідей, соншалыққалыптан тыс үлгайып, азғындаған болып табылмағанжагдайда да, бәрібір бүндай ахуал сақталар еді де, ойтанымБатыста қашан да саңдық мағынада оте-моте шамалыэлитаның үлесі болып калар еді. Сондықтан, бүгіндеҮндістанда, егер Батыс қалыпгы күйге оралып, заңды әрітабиғи әлеуметтік үйымды калпына келтірсе де, еш күмәнсіз,Батыс адамдары арасында кшатрийлер оте коп жэне брахмандароте аз болып шыгады деген пікір кездеседі2. Алайда,егер интеллектуалды элита Батыста шынымен қүрылып, оньщбасымдьньш барша қалғандары мойындайтьш болса, бүл қалғанбарлык салаларда рет-жосықты қалпына келтіруге жеткіліктіболып шыгады, ойткені, шынайы рухани куатгылык, тіптен,материалдық салада гана маңызга ие сандық артықшылыққанегізделмейді. Бүган коса - жөне бүл төтенше маңызды —ежелгі дәуірлерде, тіпті, Орта гасырда да, батыс адамдарыныңөрекетке табиги бейімділігі ой-танымың, ягни, тазаинтеллекгтің артықшылыгын мойындауга кедергі болмаган.Ендеше, неліктен қазіргі замангы дүниеде мүлде олай емес?Батыс адамдары әрекетке бейімділікгі шектен тыс дамытқандарысонша, әрекетті бәрінен жогары қоятын жэне прагматизмаясында болганындай, сол өрекетгің озінен басқа, қандай-дабір озге қүндылықтарды терістеуге дейін жететін ерекшетеорияларды ойлап табуга шейін барып, интеллектін жогалт-Қандыгынан емес пе екен? Әлде әрекеттің ой-танымнан басымдығытуралы козқарастың біріншілігін әуел бастан мойындауыозінен-озі Батысты біз бүгінде бақьшап отырган интеллектуалдықабілетгердің семуіне өкеп соқтырды ма? Екіжағдавда да —тіпті, егер қандай да бір аралық шешім ақиқи2 Ой-таным жоне эрекет оз мэнінде, сойкесінше, екі жоғары касталар—брахмандар мен кшатрийлердің екі басты функциясы. Олардыңарақатынасы рухани жэне зайырлы билік арақатынасына сойкес. Алайда,біз бүл жерде ол мэселеге кеңірек тоқтала алмаймыз, ойткені, оларнайы әрі егжей-тегжейлі талдауды қажет етеді.43