полнотекстовый ресурс

қалады. Ислам эзотеризмі, мәселен, еш уақытта Исрамньщнегіздеріне тиіспейді, тіпті, оған белгілі бір экзотериялык,ережені немесе түсіндірмені даулауға тура келсе де, ол| мүндайқадамға бармайды; біз, тіпті, суфизм үш мәрте ортодоксальдідей аламыз, өйткені, біріншіден, ол өзге пішінді емес, мүсылмандықпішінін тірек етеді; екіншіден, оның ілімі мен жетістігіадасуға емес, ақиқатқа сәйкес келеді, үшінш|ден, олөзге дінге емес, Исламға адал күйін сақтап, өзін оның “өзегі”(лубб) деп есептейді. Өзінің сөз жүзіндегі үшкарыльііқтарынакарамастан, ибн-Араби буддист болған жоқ жоне шариаттыңдогмалары мен заңдарын теріске шығарған жоқ, озгешеайтсақ, ол, Ислам ортодоксиясы ма, әлде карапайымАқикат ортодоксиясы ма, бәрібір, әйтеуір ортодоксияныңшегінен шыкқан жоқ.Егср әлдебір шарт белгілі бір экзотсриялық козқарасқакереғар болып көрінсе, оның рас-отіріктігіне коз жрткізугетырысу керек, ал оның “конформизмі” немесе “еркіндігі”туралы дабыра көтерудің сш қажсті жоқ; таза ой саласында“еркіндік”, “тәуелсіздік” немесе “бірегейлік” дегсн үғымдардаеш мағына қалмайды, бүларға қарама-қарсы терминдерде солай. Егер экзотеризмнің неғүрлым таза пішіндсріндежалпыға ортак ақиқат болып жатса — олардың мақсаты дадол осы — діни үғымдағы “ортодоксия” туралы сауалдыңөзі орынсыз; қүпияларды тікелей білу “мүсылманша” немесе“христианша” бола алмайды, бүл тауға караудың солтауға қараудан еш артык бола алмайтыны сияқты нәрсе;“ортодоксальді емес” эзотеризм туралы айту да аз акымақшылықемес, өйткені бүдан, біріншіден, осы экзотеризмешқандай пішінге де катысты емес, яғни, занды да, |ықпалдыда, пайдалы да емес, екіншіден, ол рухани Жолдь{щ инициациялыкнемесе “алхимиялық” аяқталуы да емес] демек,өзінің қүқығын “объективті” түрде дэлелдей алмайды дегенпікір туған болар еді.Метафизикалык немесе эзотериялык диалектика символдыкқарапайымдылықпен де, рефлексивті күрделшікпенде түйіседі; рефлексивті күрделілік —мүны осы зйманғыадамға үғу канша киын болса да —одан сайын күрделіленсберуі мүмкін, бірак бүл арқылы ол акиқатқа бір сүйем дежақындай алмайды, озгеше айтсақ, ой мың есе тармақталып,әркилы бояуға ие болғанымен, “сыртқы” жоне “дунияуи”болып қала беруі мүмкін, өйткені, қыш қүюшыКандай қулыкка барғанымен, балшық алтынға айналмайды.390