полнотекстовый ресурс

Біздің дәуірімізге тән интеллектуалды түрғыдағы быльіқтыңсадцарынан “дөстүр” сөзінің өзі әр қилы және қайсыбірдеөте-мөте болмашы нәрселерге, мысалы, кей ретге мүлдежуырда туындаған қарапайым салттарға немесе жоралгыларғақолданылатыны бар. Басқа жерде біз “дін” созінің дәлсолай мөніне сай емес қолданылуын корсеткен едік. Белгілібір терминдерді пайдалануда аса абай болу қажет, ойткені,кейбір тіл бүрмалаушылық белгілі бір идеялардың керікеткендігін корсетеді. Ссндықтан, тек әлдекімнің озін “дәстүршіл”атайтындығы олі оның, создің шын магынасындағы,“дәстүрдің” не екенін, ең болмаса, шамалап үғынатындығындәлелдемесе керек. Біз бүл созді боле-жара тазаадами аямен шектелген не нәрсеге де қолданудан үзілдікесілдібас тартамыз. Бүған дәл қазір, меселен, “философиялықдөстүр” деген сияқты создік қолданыстар пайдабола бастаған уақытта, өсіресе, назар аударғанның маңызызор. Философия, оз-озі болып қала отырып, “дәстүр” саналуғаешқандай да кақысы жоқ, ейткені, ол бөле-жара рационалдыадами деңгейге жатады жэне де, бүл, тіпті, егерол сол деңгейден тыс шыгатын шындықтарды тура терістемегенжагдайда да солай. “Философия” —бүл кандай дабір адамдық емес аян немесе инспирация бастауларынанжүрдай адамзат индивидуумдарьшың ақыл-ой қайраткерлігіжемісінен артык ештеңе емес, демек, бір созбен айтқанда,бүл таза “қарабайырланган” қүбылыс. Бүл ретге белгілі бірадамдар категориясының басында бар кейбір алданушылықтаргакерегар алганда, элдебір дэуірге, элдебір нэсілге тәнсана тек “кітаби” гылымдардың көмегімен гана айқындалып,багыттала алмайды. Ол санага ықпал етудің шынтетіктері, тіпті, ең күштегенде де, оз табигатына орай, шынайыәрі эрекетті емес, мүлде сыртқы әрі таза вербалдыболып қалуға мәжбүр философияшық спекуляциялардың кезкелген формасынан озгеше. Жогалган дэстүр тірі Дәстүрдіңрухымен байланыс, жалгастық арқасыңда гана қалпына келтіріліп,тіріле алмақ, ал бүгінде, біз атап әткендей, бүл рух,шындыгында, Шыгыста ғана тірі. Қалай болганда да, Батыста,кемі, дәстүрлі дүниетанымға қайта оралуга үмтылыс пайдаболганы маңызды, эйтсе де, эзірше бүл үмтылыс кана болыпқалып отыр. “Қазіргі замангы дүниеге” қарсы жуыр-Да пайда болган жауап-әрекеттердің түрлі корінімдері, біздіңпікірімізше, эзірше жеткілікгі толық емес болып табылады,37