полнотекстовый ресурс

дау жасалынып, тандалған адамның қысым көруі, тандалушьшыңалғаньшың астам текті сыйлық болуымен қатар ауыржүк болып шығуы, тандалған адамның “ауруы” да, т.б. —осының барлығы да екі оқиғада бірдей болып шыққан. Қарапотырсаңыз, мүсылман қалпесінің (бүл жерде “қалпе” депмаңғыстаулық (сірө, жалпықазақтық) әулиелер жөнінде ғанаайтып отырмыз. Қалпе болу және оның іс-әрекеттері, оның“мүсылман діндары” деп есептелгеніне қарамастан, коп жагдайдабаксы болу мен бақсының іс-әрекеттеріне үқсас болыпшығады) “аруақты болу” оқиғасы дәстүрлі бақсы (шаман)болу оқиғасын қайталап түр. Мүсылман қалпесі менбақсының кейбір практикалық (емшілік) әрекеттеріндегі,күнделікті өмірдегі жүріс-түрысы мен киім киінісіндегі азынаулақайырмашылықтары болмаса, іс жүзінде пәлендейайырмашылығы жоқ. Тек түсіндіру “тілі” (терминологиясы)ғана озгеше, ал, іс-әрекетгің архетипі бірдей (бақсы ауруданжынды жындардың көмегімен қуса, қалпе пері соққанадамды оқу, ягни адамға кірген періні КУУ арқылы емдейді,екеуінің әрекеті іс жүзінде бірдей).Жыраулық дарынға ие болу оқиғасы да осы сарындас.Міне, осындай сәйкестіктер ауқымында “аруақ қону”оқиғасының өзін жеке түрде қарастырып коруге болады.Бүл мәселені, біздің ойымызша, басқа зерттеушілерге Карагандажақсырақ, үгынықтырақ түсіндіре алган парапсихологГүлзат Қойшыбай (“Аруақ қону”, қасиет пе, қасірет пе?/ / “Жас Алаш” газеті. 21 мамыр. 1998 жыл), тек оның аруакбейнесі мен табигаты, функциясы жоніндегі түсіндірмелерітерминологиялық түргыдан алганда тым қораштау болыпшыққан, сондықтан, оның пайымдарыньщ дүрыстыгын қолдайжене негізгі идеясын сақтай отырып, баска сөздер ментерминдер арқылы толықтырып бергенді жөн көреміз.“Аруақ қону” —тандалу мен қайта туу (қайта жаралу)идеясына негізделген, іс жүзінде кез келген тарихи діндер(конфессиялар) ауқымында өмір сүре алатын, ягни, нақты(мөселен, шаманизм, ислам, христиандық, т.б. сияқты)дін мен сенім-нанымның институционалдық формаларыментікелей байланысы жоқ, іс жүзінде олардан тәуелсізболатын универсал болмысты “мәңгі орекет” —архетипболып табылады.“Аруақ қону” деген деген соз “жер бетінді омір сүріпжатқан адамга аргы дүниеден үстаз, жетекші тағайындал-454