полнотекстовый ресурс

ғын гана емес, оның әрекетке катысты трансценденттілігінде бекіте отырып, әйтсе де, өрекеттің де ерекше өрі зандықүкықтары мен өкілетгікгерін, сонымен катар, оньщ айрықшаадамдык жене шарттастырылған деңгейге қатыстыныңбәрінде ие маңыздылығын мойындайды3.Шығыс доктриналарының бөле-жармай түгелі, тап Батыстыңконе доктриналары тәрізді, ой-танымның әрекеттенартықшылығын, озгермейтіннің өзгеріске душар болатыннанартыкшылыгын қуаттайды4. Болмыстың өтпелі, уакытшамодификациясы болғандығынан, әрекет өз принципі менезінің себебін өз бойында алып жүре алмайды. Егер де олмүлде осы шарттастырылған сала шегінен тыс шыгатын ешқандайпринципке байланысты болмаса, онда ол тек тазаалдамшы болып табылады. Ал, ерекетке оньщ тіршіліктегібар болымдылыгын дарытатын, сонымен бірге, ол тіршіліктіңмүмкіндігін қамтамасыз ететін принципті тек қана ой-танымөрісі немесе таза білім саласынан іздеген жон, ейткені,білім мен ой-таным синонимдер немесе, кемі, мөндік түрғыдабір-бірімен сөйкес, себебі, ой-таным процесінде меңгерілетінбілімді сол процестің озінен ажырату мүмкін емес5. Дел осылайша,сөздің ең кең мағынасындағы, озгеріс оны туындататынжөне, өз кезегінде, ол озгерістің өзіне үшырамайтын,яғни, өзгермелі емес принципінсіз мүлде қисынсыз әрі қайшылықты,ал, демек, еш мүмкін емес болып табылады. Делосындай логикадан дәстүрлі Батыс, оның ішінде, қадім замангыБатыс өкілдері (мысалы, Аристотель) барша заттардың“қозғалмайтын қозғаушысы” болуы тиіс деп түжырған.Әрекет атаулының “қозғалмайтын қозғаушысы” білім3 Әрекеттің, қатыстык болса да, маңыздылығын Шығыстың, оныңішінде, Үндістанның достүрлі доктриналары мойындағанына шүбокелтіретіндер Бхагават-гитаға ден қойғандары жөн, ол —оның мағынасындэл түсіну үшін, бүны әрқашан есте үстау керек —айрыкша кшатрийлергеарналған кітап болып табылады.4 Дол осындай арақатынаспен келісім түрғысынан, брахман - бүлтүрақты, ал кшатрий түрақсыз, өзгерістерге душар тіршілік иесі типіДеп айтылады. Және де бүл дүниені мекен еткен күллі тіршілік иелері,өз табиғаттарына сэйкес кандай да бір дорежеде біріншілермен де,екіншілерімен де байланысты, ойткені, адамзаттық жөне ғарыштықДеңгей арасында толық сойкестік бар.5 Екінші жағынан, эрекет процесінде алынған нэтижелер, оның айнымалы(өтпелі) табиғатына орай, сол процестің өзінен дәйім ажыраған,бүл түрғыда, білім озінің мақсатын өз бойында үстайды.45