полнотекстовый ресурс

Бесінші бөлімБУДДА БЕЙНЕСІБуддалық өнердің индуистік өнерден бастау алуы —алхимиялықөзгеріс сияқты қызық нәрсе. Буддалық өнерҮндістанньщ ғарыштық мифологиясын “ерітіп жіберіп” оныжан күйлеріне айналдырады деуге болады. Сонымен қатар,ол индуистік өнердің нәзік элементін — сакральді бимендегдарланған йога тәсілдерімен тазарып, шектеусіз санаментолтырылған адам денесінің касиеттерін “кристалдандырып”шығарды. Дәл осы қасиет Үндістанның көне өнеріне тәнкүллі рухани ғажайыпты бойына жиып алған Будцаныңсакральді бейнесіндегі тендесі жоқ формулаға “қүйылады”,дәл осы қасиет қалған бейнелерді айналасына жиған орталықтақырыпқа айналады.Будца денесі мен лотос — индуистік өнерден алынғаносы екі пішін бір-ақ нәрсені — Өзін-озі таныған Рухтыңшексіз тыныштығын — білдіреді. Осы екеуі буддизмніңкүллі рухани иозициясын білдіреді, бүған қоса, рухани кәдегежараудың тірегі болатын психофизикалық позициясында аңғартады.Лотос тағына отырған Тәңіртекті Адамның образыиндуистік тақырып болып табылады. Біздін анықтағанымыз—ведалық алтарьда “алтын адамның” (хиранья-пуруша)дәстүрлі бейнесі салулы, ол бейне лотос жапырағынтөсеніп жатыр. Ол Тәңірлік Нөтгің өзгеріске түспейтін адамнәтінің аспектісінің, Пурушаның, сондай-ақ, Праджапатиді,Ғарышты озінің ақиқи түтастығымен жүзеге асыратынҚүдайлар үлы Агнидің де бейнесі. Пурушаға осы аспектілердіңбәрі де тән: Ол әрбір тіршілік жоспарына қатысады,осы жоспарға тән зандарға сэйкес болады, өзін ешқандайөзгеріске түсірмейді. Агни —адамның ғарыштық табиғасыөз бастауын алатын рухани үрық, түқым, Агнидің алтарьдаДа, адам жүрегінде де жасырулы жататыны содан, ол бастап-Қы сулардан —жанның немесе дүниенің шынайы потенциалдыққасиеттерінің жиынтығынан туған; оны лотос қолдаптүратыны сондықтан.Буддистік онер “алтын адам” символына мәңгілік өмірсьійлады, алайда ол осы символ арқылы растағанның бәрінтеріске шығару үшін пайда болған сияқты. Иңдуистік докгри-283