полнотекстовый ресурс

Iболатын этимология, “дін” сөзінің озінің барлық үсыныла-Iтын мағыналары төтенше бүлыңғыр болып келетіндіктен,бүл жолы көмегі мардымсыз. Дін, создің бастапқы мағынаjсына сэйкес, “байланыстыратын нәрсе”; бірақ, бүл соз адамдыжогары принциппен немесе адамдарды бір-бірімен байланыстыратындыбілдіре ме? Егер біз “дін” созі бізге келіпжеткен ежелгі гректер мен римдіктерге жүгінсек, дін үғымысол кезде мазмүнына, біз атап өткен, екі мағынаны да түтканыжәне бүл екі мағынаның екіншісі кобіне-коп шешушіроль атқармағаны айкын дерлік болады. Іс жүзінде дін немеседәлірек айтқанда, бүл сөздің астарында сол кезде түсінілгенүғым, аясында “қала қүдайларын” тану және қүдайгаміножаттың заңды белгіленген формаларын сақтау —қогам-I дық өмірдің түрактылығы кепілін камтамасыз ете отырып —ең маңызды роль атқарған барлык қоғамдық институттаржиынтыгымсн ажырағысыз байланысты болган; дол осы жайтберілгсн институттарға шынайы достүрлік сипат дарытқанда. Бірақ, содан бері, басқа болмаса да, былайша аталатын,классикалық қадім заман кезеңінде адамдар өздерінің достүрінегізделген интеллектуалды принцип білімін біртіндеп жогалтты;бүл жайттан метафизикага кабілетсіздіктің, озініңшарасыз жэне даусыз салдары ретінде ой-машыктагы огашретсіздікке алып келетін Батыс адамдары үшін дагдылыкемшілікгің ец ерте көрінімдерінің бірін коруге болады. Ендігігректерде неғүрлым ежелгі жоне сол уақытқа қарай үмытболган дәстүрлерден мүра болган жоралгылар мен символдарөзінің эу бастагы жэне нақты магынасын тез жогалтыпжатты; оз рухын ерікті поэтикалық қиялдар арқылы еркінжеткізген осы бір коркем дарынды халықтың ой-қиялы бүлсимволдарды саңылаусыз дерлік пердемен бүркеп тастады,дэл осы себептен де Платон сияқты философтар оздерініңқүзырындағы ең коне жазба деректердегі қүдайлар табигатытуралы мағлүматты қалай түсіндіруді білмейтіндіктерінашьщ мәлімдеген. Осылайша, символдар қарапайым аллегорияларғашейін қүлдырап, мүндай жагдайларда шарасыз болатынантропоморфизм орекеті нәтижесінде осыдан кейін“мифтерге”, басқаша айтқанда —аңыздарга айналган, олардаөркім өзіне не үнаса, соған сене алады, тек, әйтеуір ісжүзінде, ол адам зандастырылған қаулылар алдын-ала белііГ1гілеген мінез-қүлықты үстануды жалгастырса болганы.Бүндай жагдайларда, тіпті, жазылған ережелер бойьшша[ Дөстүрдің сақталуын қадағалауға міндеттілер үшін де бас-139