полнотекстовый ресурс

принциптеріне, бір қарағанда, дәл осы принциптер осы жердеқарсылық нысаны блып табылса да, еш қатысы жоқ екенінайтуымыз керек; бүрынырақ ешқашан принциптер жайлыосыншалық айтпаушы еді, осы күндері бүл сөзді жиі еріүнемі дерлік соған татымсыз, тіпті, кейде, керісінше, жалпыпринцип атаулының жалпы терістеуі болып табылатынғақолданады. Біз бүл жерде сол бір жалпы тілді бүрмалаутенденциясы аясында сөзді пайдалануда шектен шығудыңтағы бір мысалын көрдік, бүның ең айқын мысалы келесіочеркте ерекше тоқталғалы отырған “дөстүр” сөзінің мағынасыныңтолық бүрмалануы болып табылады.Дәстүрдің берілуіБіз этимологиялық түргыдан “дөстүр” сөзі беріліс идеясынанбасқаны білдірмейтінін айтқанбыз, бүндай мағынабіз жарым-жартылай баяндаған өз түжырымдамамызға әбдентабиғи һәм бүтіндей сәйкес келеді; бүл жерде біз үшін асамаңызды осы мәселеде, тіпті, ең болымсыз түсінбеушіліктіболдырмау үшін, тек қана кейбір нақтылаулар жасай кетуқажет. Түсінбеушілік мынада болуы мүмкін: егер не болса,соның бәрін, тіпті, оз сипатында мүлде қарабайыр заттардыда беруге болса, онда неге “достүр” туралы, ілгерідегі очерктенеше мәрте қайталаганымыздай, бүл сөздің қодданысьш “сакральды”деп атау қабылданган шындық саласымен гана шектемей,табигаты кандай болса да, олдекалай берілетін заттардыңбаршасына катысты айтуга болмайды?Ең басынан-ақ бүл моселенің аясын біршама тарылтаалар маңызды бір ескертпе жасау керек: егер біз адамзаттарихының бастапқы заманаларына зер салсақ, бүл сүрак олкезде, тіпті, туындамаганын кореміз, ойткені, “қарабайыр”жоне “сакральды” арасында еш айырма болмаган. Шынтуайтында,белгілі бір заттар оз шыгу тегіне қарай-ақ жаткызылатынерекше тіршілік саласы жоқ; іс жүзінде тек қанақарабайырлар көзқарасы бар, оныц озі бастапқы күйіненбіртіндеп алшактауына қарай адамзат тіршілігінің циклдіктөмендеуініц ең жалпы зандылыгын білдіретіні кері кетупроцесініц нотижесі болып табылаы. Осы қүлдыраудың басталуынадейін —циклдіц алгашқы сатысында адамзат үшінтабиги болган күйде —барлык заттар достүрлі сипатқа иеболган, себебі, орқашан олардыц негізгі принциптермен164