полнотекстовый ресурс

38-суреттиан дөстүріндегі “қолдан салынбаған”Христ бейнесі туралы әфсананы еске салады1*. Тағы бір өңгіме Татхагатаныңұстаз суретін салғысы келген шәкірті туралы:ол дүрыс пропорцияларды таба алмайқойған, оның өлшемі тым кіші болыпшыға беріпті. Ақырында, Будда оғанозінің жерге түскен колеңкесінің сүлбасынсыздырыпты. Осы екі әңгімеде демаңызды нәрсе —киелі бейненің Татхагатаныңозінің суреті екендігі, біз бүлдөстүрлі аспектіге кейін ораламыз, аладамның қолынан сусып кете беретін“олшемге” келсек, ол ведалық алтарьдыңолшемі сияқты, нәттік “пішінге” сәйкескеледі. Осыған байланысты да буддистікпайым мен белгілі христиандық концепцияарасынды параллель бар: орта ғасырлардаИисус денссінің “акикат олшемі”байланыстарда немесе колонналарда белгіленіп,үрпақтарға қалдырылған. Тағыбір дерек бойынша, Шравастилік патша Прасенаджит -немесе Каушамби патшасы Удаяна —тірі Будцаға олшептүрып, сандал ағашынан мүсін шаптыруға бүйрық берген.Осы жерде бәкене буддистік онердің “бейнелеулік емес”сипаты туралы бірер соз айта кетелік. Буддизмнің ең ертеректегіскульптуралық ескерткіштерінің бірі болып есептелетінСанчи мен Амаравати барельефтерінде Татхагата адамбейнесінде мүсінделмеген, оның оз шәкірттері жиынынақатысып түрғандығы бірнеше символмен, моселен, сакральді,асыл тастармен безендірілген ағашпен немесе тақ үстінеқойылған Заң доңгелегімен бейнеленеді 2*. Алайда, тастанқашалған портреттердің болмауы ағаштан қиьшған немесеживописьтік бейнелердің жоқтығынан емес. Әңгіме коркембейнелеудің өртүрлі кезендері туралы болса керек; дәстүрлібейне белгілі молшерде үрпақтан үрпаққа жетіп келе жат-'* Сонда.2* Бұл жерде де Христ символдарымен параллельдік бар. Оны адамбейнесінде ғана бейнелеп қоймай, оның орнына доңгелек пен омірағашы пішініндегі монограмма еркін пайдаланылған. “Дайын тақ” символыкейбір византиялық иконаларда кездеседі.290