12.07.2015 Views

полнотекстовый ресурс

полнотекстовый ресурс

полнотекстовый ресурс

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

болғанына қарамасган, өзінің белгілі үңділіх этникалық кейпінәрқашан сақтай береді. Сонымен қатар, монгол тектілік белгілердіңболуы бейненің ақиқи көркі мен әсерін азайтпайды,керісінше, оньщ жайбарақат тыныиггықты, статикалық түтастықтыжөне бейгамдықты білдіретін белгілері әрқилы халықтарбелгілерінің тоғысуынан күшейе түседі. Сондай-ақ,Будданың киелі бейнесі беретін рухани норма корерменгебудца дініндегі монғолтекгі халықтардың туасы мінез-қүлқыныңмейлінше етене сипатындай эсер етеді. Мүнда табынушымен бейне арасындагы магиялык байланыс сияқты бірдеңебар: бейне адамның тәндік санасын көктей отеді, ал адамбейнені ойша бойына сіңіреді, оз бойынан осы бейне түйсіндіріптүрған нәрсені тапқан ол, соны көзге көрінбейтін ішкікүш күйінде өзгелерге тарата бастайды.Осы болімді тамамдамас бүрын Гандхар мекгебінің сқульптурасынаэллиндік ықпалдың әсері туралы бірер сөз айтқандүрыс. Осы ықпалдың маңызы көбіне асыра айтылады; оньщнәтижесі, шамасы, тек қана натурализмге үмсынудан көрінетінболар. Әуелде натурализм иератикалық үлгілерді басыптастау қаупін туғызды, бірақ, бүл көп үзамай тоқтатылды.Сол кезден бастап, натурализм негіздің қатаң дәстүрлік аумағындағана, линиялардың немесе жазықтықтардың нәзікбайлығы ретінде сақталып, шығармаға оның нәттік қасиетгерінбүзбаган күйі жан бітірерлік дэрежеде қалды. Егер эллиндікықпал әншейін кездейсоқтықтан асьш бірдеңе бітіргенболса, ол бейнелеудің коркем жобасын,оның нәтіне зиянсызтүрде, сәл қозғады, шамасы, ол живописьтен скульптуралықсакральді портретке көшуге себепкер де болған шығар.Эллинизм келіп кірген есік, сірә, дүниені сараптаудағыбуддизмнің философиялық сипаты болу керек. Шакьямунидіңсебеп пен салдардың, арман мен азаптың мызғымас байланыстылығытуралы ілімі a priori ақыл-ойға жүгінеді; алайда,Карма теориясы, стоицизмнен айырып алғысыз теория,Будда өсиетінің қабығы ғана; оның нөтіне тек қана түйсінуарқылы жетуге болады жэне рационалды ойлаудың қолыжететін шекгерден ол тысқары жатыр. Рационалистік қабықхинаянада едәуір білінеді, ал махаянадағы формальдіденжоғары нәт осы қабықты жарып жіберген сияқты. Оныңүстіне, махаянаның киелі бейнелері формальдылық пен өрнекәдемілігіне кобірек жүгінетін хинаяна бейнелеріне Караганда,рухани терендігімен басым.294

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!