полнотекстовый ресурс

сияқты қызмет ететін сөздердің рухани геометриясын бойынасіңірген сайын сол символдар ұшқын шашады; мүндаішкі мағына бәрінен жоғары түрады, ал сыртқы сүрқайлык—мазмүнның күллі ғажайыптығын жасырып түрғанжабу сияқты18.Коптеген киелі уағыздардың жүмбақ тізбегін айтпағанныңөзінде, Шығыс адамы аз сөзден көп мағына үғадыдеуге болады. Қүран, мәселен, “биік әлем жазық әлемненқымбатырақ” екенін немесе “жердегі омір ойын ғана” екенінескерткенде немесе “сендердің жауларың оз әйелдерің жәнебалаларың” деп пысықтағанда, “Айт: Алла де, бос әңгімегеәуес болма!”деп бүйырганда, ақыр аяғында “Алланың түрағынансескеніп, өз нәпсісін тыйған адамға” Жүмақ сыйлайтынынуәде еткенде, Қүран осының бәрін айтқанда мүсылман19мүндайаяттардан түтас мистикалық-аскеттік доктринаныүғына алады, ол осы атауга лайық кез келген руханиілім сияқты терең де ғаламат мағынаға толы.Сөйлеу дарыны адамда ғана бар, ол күллі жердегі тіршілікиелері ішінен бір өзі ғана “Қүдайдың бейнесімен” жаратылған,оның қүтқарылуының кепілі де сол Қүдайға үқсастыкболғандықтан, яғни, оның объективті20 ақьіл-есі, еркін күшжігерімен шыншыл, ойша ойлайтын һәм дауыстап айтатынсөзі болғандыктан, мүсылманның өмірінде бас өріппен жазылатынСөздің, яғни тек қана белгілі бір ойды өрнектейтінаяттар күйінде ғана емес, озгеше тірі күш, дүғалық күйіндеелес беретін Қүран аятгарының орасан зор маңызы болатынынүғу қиын емес; муслимнің жаны осы бір киелі форму -лалардан тоқылған сияқты; ол соларды жүрегіне сақтайжүріп жүмыс істейді және демалады, солармен бірге өмірсүреді және оледі.Мүсылман өміріне жарасымды түрде сіңісіп кеткен отемаңызды ғибадатты қарап корелік: “Егер осыны Алла қалаптүрса” (ин ша аЛла) —осыны айту арқылы мүсылман өзінінҚүдайға тәуелділігін, онымен салыстарганда озінің осал жәненадан екенін мойындайды, сойте түрып, нәпсі итермелегенкез келген қызығушылықтан бас тартады, осы уәж ең алдыментыныштық пен айқындыққа үмтылуды білдіреді.Жогарыда айтылган гибадат өзіміз белсенді тілек-арманымызарқылы бүгінге әкеліп елестеткіміз келетін болашаққақатысты болса, “Талайымызга солай жазылган” (канамактиб) деген сөз болашагымыз қүндақтаулы жатқан бүгінге334