полнотекстовый ресурс

24 а-сурет. Бағдаттагы Талисманның есігі.24 б-сурет. Екі қүбыжық арасыңца отырған әулиебейнеленген “Келл Інжіліндегі” символдық арка.жаратушы Сөздің бейнелері деп саналатын үрғашы арыстандармен(шардула) немесе леогрифтермен —арыстан денеліқүзғындармен (вьяли) әшекейленген. Арканың бағандарыньщүшы қысқы күн теңесуінің символы, ешкімүйізге сәйкескелетін макарамен —теңіз қүбыжықтарымен безендіріледі.Мүнда да солярлық символика озінің бір-біріне қарсы жәнебір-бірін толықтыратын екі аспектісімен корінеді: үрғашыарыстан жағымды аспектіні, демек, Жарықтың немесе ТәңірСозінің кеңістікке тарауын, ал макара цикл немесе уақыттүрінде корінетін Тәңірлік Ақиқаттың “қиратушы” жәнеозгертуші аспекгісін білдіреді. Торананың үстіңгі болігіндеәртүрлі сипатта болатын қорқынышты маскаларымен үрейсебетін, үрғашы арыстан мен теңіз айдаһарын бойына жинаған— Киртимукха немесе Каламукха — Тәңірлік Өзінкорсету күшінің бастапқы олшемсіз, демек аса күрделі жәнетүнекке толы хаосын білдіретін бейне отырады 1*. Романонерінде торананың арыстандарына үқсас нэрселер оте коп,2* бірақ, оның айдаһарлары дельфин тектес индуистік ма-'* Stella Kramrisch, or.cit., p. 318 sq. ,Rene Guenon, “Kala — mukha.”2* Ломбардияның романдық архитектурасында портиктері бар порталтабылды, оның бағандары арыстаңдарға сүйеніп тур да, плястрлерігрифондармен, айдаһарлармен әшекейленген.252