полнотекстовый ресурс

қатысы барлығынан емес, керісінше, оның Қүдай еместігіненекендігін корсете келіп, адцын ала белгіленген жазмыш проблемасынқозғағанбыз; алдын ала белгіленген жазмыштытеріске шығару дегенбіз, — біз, — Қүдай болашақ окиғалардыалдын ала білмейді, демек, Оны бәрін біледі деп санауғаболмайды дегенмен бірдей; бүлай түжырым жасау —сандырақ,оның ең осал дегендегі дөлелі мынау: уақыт —бар болғаныболмыстық үзындықтың бір көрінісі ғана және оның элементтерініңэмпирикалық реттілігі таза алдамшы түрде ғана.Алдын ала белгіленген жазмыш туралы мәселе Тәңірдіңшексіз Қүдіреті туралы мәселемен тығыз байланысты: егерҚүдай қүдіретті болса, Ол неге тірі жандардың азабын тоқтатаалмайды? Оның қолынан бүл келеді, бірақ ол мүныістегісі келмейді деп жорамал жасауга болмайды гой. Бүныңжауабын былай беруге керек: айкындауга толық мүмкіндікберетін оның Қүдіреттілігі де, Болмыс сияқты салыстырмалылыкаймагьша жататьш нэрсе, бірақ сойте түра, ол алгашкыбастаулар әлемінен тыс калмайды. Қысқартьш айтканда, бүлқасиет түлгадан жогары Жаратқан иеге, ягни абсолютті жэнеайтылмаган Нэтке емес, түлга түргысындагы Жаратқанга,онтологиялық, жаратушы және өзін өзі жараткан тіршілікиелері үшін айқын білдіруші Үстанымга (Принцйпке) тән.Қүдіреттілік те, қатынас пен қимылдың кез келген белгілерісиякты, озі эсер ететін дүниеде омір сүру мәнісі бар нәрсе:ол Болмыска тәуелді жэне одан тыс жерде бой корсете алмайды;“жаратушы” жэне “жаратқан” Алла өзі жаратқаннәрсеге қатысты Қүдіретке ие, бірақ осы жарату мен оныңішкі зандылықтарын Оның тэңіри табигасында белгілейтіннәрселерге мүның қатысы жоқ; Ол дүние мен зүлымдықтыңметафизикалық қажеттілігін қүрайтын нэрсеге билікжүргізбейді; Ол зүлымдықтың кейбір көріністерін жоя алады,ал зүлымдықтың өзін жоймайды. Өйткені, “дүние”дегеніміз “салыстырмалылыкпен”, “дифференциациямен”,“зүлымдықтың бар болуымен” шендес нөрсе, сол себепті,Қүдай еместіктен де ол кемел емес болуга тиіс —олай болмаганкүнде ол Қүдаймен бірігіп кетіп, өмір сүруден мүлдеқалар еді.Адамның қасіреті оның көпмәнділікке жетуге үмтылыгітүрып, сол жолда болатын азапқа бой үсынгысы келмейтіндігінде,ол абсолюттік пен шексіздік дәмі шыгатын салыстырмалылыққақүштар, бірақ соның шөңгесі мен тікенінен336