полнотекстовый ресурс

3-тарау. БІЛІМ ЖЭНЕ ӘРЕКЕТҚазір біз бүгінде орын алған шығыстық және батыстықсана карсыластығының негізгі аспектілерінің біріне өте жақынкелдік. Жалпылама, жоғарыда айтылып кеткендей, бізоны дәстүрлі және анти-дәстүрлі дүниетанымдардың оппозициясыретінде сипаттай аламыз. Қазіргі сәтте біз үшінайкын жөне мейлінше маңызды көзқарас түрғысынан, берілгенкарсыластық ой- таным және әрекет арасындагы оппозицияформасында, дәлірек айтса, олардың екеуінің маңыздылығынбағалаудан корінеді. Ой-таным мен әрекеттіңарақатынастьшығы түрлі козқарас түргысынан қарастырылаалады: не бүл үғымдар, эдетте саналы жүргеніндей, қарамақарсылыктарболып табылады, не олар бір-бірін озара толықтырады.Алайда, олардьщ арасында жай гана озара байланысемес, иерархиялық қатар бағыныштылық қатынастыанықтаған жон болмай ма? Бүл мәселенің, осы тақырыптағытүрлі козқарастарға сөйкес, түрлі аспектілері осындай.Бүл козқарастардың әрқайсысы белгілі бір ауқымда зандыжөне белгілі бір шындық деңгейіне сай келеді, әйтсе де,олардьщ барлыгы бірдей маңыздылыққа ие емес.Талдауымызды біз мейлінше үстірт және сыртгай козқарастықарастырудан бастаймыз, ол түбегейлі түрде аса қарамақарсылықтарретінде, қайшылық ретінде қарастыра отырып,ой-таным мен әрекетті бір-біріне қарама-қарсы қояды. Бірқараганда, бүндай қайшылык шынында бар. Бірақ, ол абсолю т болган болса, онда ой-таным мен әрекет бір-біріменәсте үйлесе алмас еді. Алайда, бул олай емес. Шынтуайтында,кемі, қалыпты жагдайларда, не тек кана әрекетті, не текқана контемплативті, ягни, таза ой-танымга бейім бір де бірхалық жэне бөлки, мүлде бірде бір адамзат баласы болмайды.Қай-қайда да осы екі тенденция қажеттілікпен болуытиіс болганымен, бүлардың кандай да біреуі міндетті түрдебасым келеді, адам іс-қайраткерлігі, создің ең кең магынасында,бір мезгілде барлық бағыттар мен салаларда біркелкідамуы мүмкін еместігі себебінен-ак, біреуінің дамуы екіншісініңесебінен болады. Дэл осындай іс-жайы-ак қарама-Қайшылық, оппозиция бардай көрсетеді. Алайда, осы шынайыөлде жалган қарама-қарсылықтар арасында белгілі бірЖагдайда, ойтсе де, кейбір тепе-тендікке жетуге болады. ЕгерДе қарсыластық шын мәнінде болатын деңгейден горі, не-41