полнотекстовый ресурс

Индуистік иконография —Муассак порталы бізді оғанкайтып оралуға мәжбүр етіп отыр — қүдай тағының екіпіінінін біледі: “арыстанды отырғьпп” бағьшдырылған ғарышкүштерін, ал “лотосты отырғыш” (падмасана) ғарыштың кемелжәне сезімтал гармониясын білдіреді 1*.Бүл Муассак порталында көрініс беру арқылы осыншамақтау-мадаққа ие болып торананың бірегей ерекшеліктеріғана емес, Христтің үлылығы мен киелі сүлулығын бейнелейтінскульптуралардың өздері де Үндістанның пластикалықонерін еске түсіреді. Олар сол онерге үқсап, гүл жарыпкеле жатқан лотостың әлдебір белгілерін береді, өзінің иеаратикалықмегзеулерінің батылдығымен, сакральді бидің ырғағыменрухтанғандай күйімен таңдандырады. Осы даусызүқсастықты екі онер арасындагы әлдебір формальді қатынастардыңнәтижесі деуге, өрнектелудің белгілі бір ерекшеліктерісондай ойға жетелегенімен, болмайтын шығар, ондай байланысрухани, демек, ішкі деңгейде ғана, ал бүл деңгейдесәйкестіктің болуы мүмкін. Муассактағы порталдың күмәнсізжәне еріксіз түйсіну даналығын аңғартатынына күмәнніңболуы мүмкін емес; декордағы испаниялық ислам өнері аркылыкелген азиялық элементтер біз айтып отырган байланыстыңөзегі бола алмайды, олар тек қана осы байланыстыңдәлелденуіне жөне кристалдануына сеп болады.IVСонымен, ғарыштың кішірейтілген сүлбасындай болатынхрамның жоба-жоспары көз көретін күллі дүниені реттепотыратын аспани ырғақтардың кеңістікте “фиксациялануы”жолымен салынатыны белгілі болды. Циклдік тәртіптікеңістік тәртібіне көшірудің осы көрінісі кардинальдібағыттарда орналасқан киехана есіктерінің қызметін дебелгілеп береді 2*.1* Лотос су үстінде гүл жарады, ал су барлық мүмкіндіктердің пассивтіажырата алмау күйіндегі жиынтығын білдіреді. Тәңір тағының “су үстінде”болғанын Қүран да айтады.2* Литургия мен сакральді архитектурага байланысты кардинальдібағыттар символикасы “Дүние Айнасы” (Отендік Гонорий) және “ШіркеуАйнасы” (Дуранд) сияқты ортағасырлық кітаптарда түсіндіріледі.258