полнотекстовый ресурс

осыдан шыққан. Кейжағдайларда бүл “қолғатүсіп қалған” және символдықтүрде ғимаратқаенгізілген тірі адамныңкөлеңкесі деп есептеледі1*.6 -7-суреттер Qcu м ы с а Л д а р д ь щбәрі храм іргетасынқалау (Вастушанти) рәсімі мен әрі тәңірлік, әрі адами болыпесептелетін әлемдік храм іргетасына тасталатын қүрбандықидеясының алыс жаңғырықтары екеніне күмөн жоқ.Осыған үқсас христиан храмының Төңір текті Адам тәніекендігі туралы концепцияны біз кейінірек талқылаймыз.Бағытты анықтау рэсімінде пайда болған Ваступурушамандалашаршысы бірнеше кіші шаршыларға бөлініп, торкүрайды, храмның іргесі сол тордың аясында болады. Ғарышпен храм жобасының үқсастығы ішкі жобаларға да қатысты -өрбір кіші шаршы үлы ғарыш циклдерінің біріне және соғанбилік жүргізуші диюға (періште мағынасында. —Ауд.) сәйкестендіріледі.Тек ортадағы бір немесе бірнеше шаршыдан түратынкеңістік қана символды түрде ғарьпп тәртібінен тыс қалады:бүл - Брахмастхана, Брахманың болатын жері. Осы орталықкеңістіктің үстіне текше пішінді “үрык камерасы” (Гарбхагриха)салынады, ол храм бағышталған Тәңірдің символы.Шағын шаршьшарының санына қарай болінетін Ваступуруша—мандаланың 32 түрі бар. Олар екіге —шаршыларыныңсаны так және жүп больш болінеді. Бүлардьщ біріншітобы негізгі тоғыз шаршылы мандаладан - жердің жәнеоны қоршаған ортаның символынан тараған; ортадағы шаршы—осы әлемнің кіндігі, ортасы, ал шеткілері —торт негізгіжэне торт қосалқы бағыттарды білдіреді (6-сурет). Жүп торлымандалаға келетін болсақ, олардың негізгісі —торт шаршылымандала —Шиваның, Қүдайдың озгертуші аспекгісінінсимволы (7-сурет). Осы мандала кеңістікгегі корініс болыпесептелетін төрттік ырғақтың уақыт үстанымын (принцип)білдіреді, мандаланы торт шыбығы бар немесе ішінен тортболікке болінген ғарыш доңгелегінің “статикалық” пішінідеуге де болар еді. Бүл мандалада орталық шаршы жоқ,уақыттың “орталығы” мәңгі осы кез арқылы берілген.202'* Осы дэстүр румын фольклорында олі де кездеседі.