полнотекстовый ресурс

Iөзі сыйлаған осы күйді орнату. Әңгіме Шапағат туралы болгандаайналаның бөрі “нейтралды” бола алмайды: ол қашанда рухани ықпалға қарсы немесе керісінше болады; “жиналганның”сыртындағының бәрі “қуылып тасталады”.Сакральді өнердің жоқтығының немесе одан бас тартушылықтыңсебебін “інжілдік кедейліктен” іздеу мүлде пайдасыз.Шынында да, литургия үңгірлер мен катакомбалардаөткізілген замандарда сакральді өнердің, тіпті, пластикалықөнер түрінің қажеті де жоқ еді. Бірақ уақыт оте келе салынабастаған киелі орындар, рухани зандарды сезінетін онерпринциптеріне бағынды. ПІын мәнінде, қандай кедей болсада, пішіндері осындай сезінудің болғанына куә бола алмайтынбір де бір ежелгі немесе ортагасырлық шіркеу жоқ.Есесіне, дәстүрлі емес гимараттардың барлыгы бос жэнежалган пішіндердің қүрсауында қалган. Қарапайымдылық,әрине, түмса табигаттың караиайымдылыгы болса —дәстүрбелгілерінің бірі.Литургияның озін шабыттың бірнеше сатысын бойынажиган өнер шыгармасы деп ойлауга болады. Оның қақ ортасы,евхаристік қүрбандық тәңір өнері деңгейіне жатады,соның шарапатымен табигаттың қүбылуларының ең кемелжәне ең қүпия қүдіретке толысы мүмкін болады. Апостолдармен шіркеу әкейлері киелеген гүрыптарга негізделгенлитургия —тәңір шабыт берген, бірақ әлі толық емес, өзортасынан немесе дінінен сыртқа қарай жайылып сала беретінбейне. Осыган орай, ең әрқилы литургиялық гүрыптар, мөселен,латын шіркеуінде Трент соборына дейін өмір сүргенлитургиялар, шыгарманың органикалық бірлігін ешуақытта,ешқандай жолмен жасырып көрген жоқ, оньщ ішкі мөлдірбірегейлігін, ойластырудың төңірге тэн спонтанды табигасын,оның ең жогаргы өнерлік сипатын атап айтатын; осысебепті де онердің озі литургиямен біте қайнасып кетті.Белгілі бір объективті жэне жалпы зандардың күшіменархитектуралық қоршау евхаристия қүрбандыгының жарқылынмөңгілік етеді. Сезім, тіпті, ең ізгі болса да, мүндайқоршау тугыза алмайды, өйткені, сезімге берілу өсерге селтету (реакция) түрінің бірі. Ол айнымалы және тікелей немесеөлдебір сенімділікпен, табиги түрде Рухтың мәңгі заңдарынасөйкес келетін кеңістік пен уақыт сапасын игереалмайды. Космология қойнауына сүңгімейінше, архитектураменайналысу мүмкін емес.229