Download deel 2 - Textualscholarship.nl

53
left [...]gronden: besteed veel aandacht aan het onderzoeken van uw `grondel
– d.w.z. aan de aanleg van de kinderen waar u iets goeds uit wilt laten groeien.
54-55
Veel' 1...] getucht: velen hebben vergeefs geprobeerd om onverstandig
getraind verstand van kinderen te `overwinnen' (d.w.z. nog tot iets goeds te
dwingen?). Niet geheel duidelijk, vgl. de volgende aantekening.
56-57 Veel' [...] vernuhen: Velen hebben op wrede wijze geesten, die zeker geschikt
waren om iets goeds voort te brengen, in eeuwige ellende gekluisterd en
geboeid. Zoals ik deze passage lees, is er in r. 54 en r. 56 dus sprake van twee
groepen: `velen' die vergeefs nog iets van verkeerd opgevoede kinderen trachten
te maken, en 'velen' die kinderen verkeerd opvoeden. Erg logisch lijkt
deze volgorde niet. Anderzijds bevredigt de verklaring van Zwaan mij evenmin:
`Velen hebben vruchteloos zich ertoe gezet het verstand van hun kinderen,
dat zij met onverstand leidden, geweld aan te doen.' In die lezing is `met
onverstand getucht' nagenoeg pleonastisch.
58 ondrag6óaerlick onvruchtbaar
versaken: verspilden
59
haer' [...] onbevoeght: niet passend bij hun neigingen
Go Haer' (...J ongelijck: niet overeenstemmend met hun krachten (te licht of te
zwaar)
óo-óí sich [..] versc6aeft: zich uitgeput met ploegen, weven of schaven (als boer,
wever, timmerman)
en (...] allen: en niet één van allen is succesvol (tussenzin)
62-64 Die [...]gemeen: die ambtenaren of geleerden of krijgslieden hadden kunnen
worden, en het met succes hadden kunnen zijn, en het hadden kunnen zijn
tot eer en baat van zichzelf en van de gemeenschap
65-II2: Voordat ik met de aanleg van Hofwijck begon, vervolgt de dichter, nam ik ruim de tijd
om een plan te maken. Zo hoort het. Ook schaamde ik mij niet om hulp van een deskundige in
te roepen, maar ik bleef de baas. Uiteindelijk stond er iets op papier dat handen en voeten had.
Op basis daarvan ging ik aan het werk: té lang nadenken en overleggen is ook weer niet goed.
65 Het scheel j...] Bedeelt: z. nadat het `geschil' zo was `bijgelegd'; z. nadat de
verschillende `gronden' (zand en klei) elk hun deel hadden gekregen
66 Quam't 1...]aen: waren de spa's (schoppen) aan de beurt
delven: graven
67 Noch (...J maer. Nee toch, het was pas mijn tweede zorg
had [...] in: was belangrijker
68 Tot (...J versinn: bij werk hoort overleg, voor goed werk is goed nadenken
nodig
69 licht: gemakkelijk
70 Meef's 1...] genoegh: en er bleef genoeg van over om peper en vijgen in te
96