Download deel 2 - Textualscholarship.nl

591-92 't is [...] Papegaeij: het is me wat, ik `stoof zoute sauzen bij een houten papegaai',
m.a.w. `zo zout heeft de lezer het nog nooit gegeten'.
593-624: Ter compensatie van mijn verwarde betoog, vervolgt de dichter, nodig ik u uit mijn berg
een eindje te beklimmen. Een blik vanuit de hoogte zal u uw vermoeidheid doen vergeten. Maar
eerst moet de geschiedenis van de berg verteld. Hij is opgeworpen uit de slechte grond (`rood
zand') die onder het vak met eiken zat. De eiken kwijnden weg, en Pieter Post, de architect van
Hofwijck (dat overigens bedacht is, voegt de dichter eraan toe, door de onvergelijkelijke Jacob
van Campen) gaf de enige verstandige raad: het vergif moest uit de grond. Zo gebeurde.
592 Buer-volck: nog altijd worden de Hoonaerts als eersten aangesproken, vgl. r.
493.
voor 1...] onlust: ter compensatie van de moeite die mijn irritante gepraat
heeft opgeleverd
weest te ereden: wees nog zo goed
595
Ghij 1...] voldaen: in het horizontale vlak (op de grond) hebt gij genoeg
gezien
S96 ontmoeijen [...] oogti: van vermoeidheid bevrijden met behulp van uw oog
(door wat u in de hoogte zult zien)
597 Mijn: het mijne ('mijn Berg-werck', vgl. r. 594)
roem: opschepperij
een van beiden: D.w.z. wat u maar wilt, oordeelt u zelf. De toelichting volgt
in de volgende regels.
S98 afkomst: herkomst
S99 Sijn' (...J best: niet zijn afkomst, maar zijn opkomst, kon ik beter zeggen (wel
van mij afkomstig, maar niet af- maar opgekomen)
ten (...] uijtgeseit: zo kort mogelijk gezegd
600 'T en [..] Barmherticheid: het is geen luxe-berg, maar een die uit barmhertigheid
is gemaakt. Niet de zonde van de luxuria ligt eraan ten grondslag, maar
de deugd van de dementia. Tegelijk speelt Huygens met de begrippen `berg
van weelde' –zoveel als 'tuin der lusten', ook wel in erotische zin – en `berg van
barmhartigheid' – de in Zuid-Nederland gewone (maar zonder twijfel ook wel
aan hem bekende) benaming van `bank van lening', Frans mont-de pitié. Zie
WNT weelde, bet. 4, en berg (I), bet. S.
óoi Erbarmt [...] verhael: hoor het verhaal genadig aan
602-04 die 1...]moord: (hen = de eiken), die met hun kwijnende aanblik (...) `moord'
riepen
603 soo (..]noch: dat staan ze trouwens nog steeds. Spel met de `letterlijke' betekenis
van de uitdrukking: bomen, als alle levende wezens tot sterven gedoemd,
staan per definitie met één been in het graf
604-06 van 1...]stonden: over de dure bedriegerij waardoor ze, op hoop van voordeel,
uit goede eikengrond in het zand waren gebracht, waar ze nu stierven waar ze
131