Download deel 2 - Textualscholarship.nl

1S3-200: Vier lanen van hoog opgroeiende eiken zorgen voor een ordelijke indeling van
het bos. De eiken zijn onschendbaar. Slechts drie situaties onderscheidt de dichter waarin
zijn nakomelingen ze mogen laten omhakken: als ze buiten hun eigen schuld in behoeftige
omstandigheden zijn komen te verkeren, als de bomen ziek en oud zijn, of als het vaderland
erom vraagt.
153 Den [...] lust: aan het verlangen naar het tamme
wonderlicke dreven: indrukwekkende lanen
IS4 Van [...] hout: van zaagbaar eikenhout
streven: met elkaar wedijveren
i56 onder weegh: daartussen in (tussen aarde en lucht)
groen [...] gerucht: groen en verkoelend geruis (ruisend lover, abstractum pro
concreto)
157 'Kheób 1...] genoemt: ik had het over `zaagbaar hout'
158 Trouw-verlaet: Door Huygens gevormd purisme, in de marge door hemzelf
geannoteerd met `Fideicommissum', een juridische term (uit fide vertrouwen
en committere=overlaten) voor een (deel van een) erfenis waar een bepaalde
verplichting aan verbonden is. In casu: wie Hofwijck erft, verbindt zich de
eikenbomen intact te laten. In Huygens' laatste testament, uit 1682,, worden
deze bomen ook speciaal genoemd: het bos op Hofwijck, `ende insonderheyt
de Eicken Boonren' dient men `sorgvuldigh [...] te cultiveren ende onderhouden,
ende tot haeren volkomen perfectie [te] laten opwassen'. Verkopen
van Hofwijck of een deel daarvan is verboden, behalve `bij gemeene toestemminge',
`ende sulx nog niet anders als uyt gebreck van levens middelen, daer
voor ick hope dat God haer alle [nl. zijn kinderen] genadighlyck sal beschermen'
(gecit. via Schinkel 1851, p. 4-42)•
t' ontdoen: te niet te doen
159 Daer's 1...] aen: er bestaat iets wat men `potgeld' (opgepot geld, waar men niet
aankomt) noemt, beschouw dit als `pootgeld' (de bomen hebben een zekere
geldswaarde, ook daar moet men niet aankomen)
ióo Ick [...] eew: Geen bekende uitdrukking. Huygens zal iets bedoelen als `ik
zeg het voor de ene en de andere eeuw', voor nu en voor altijd. De uitleg van
Zwaan (`kindskinderen, laat het eeuw voor eeuw staan') levert m.i. een al te
wonderlijke zinsbouw op en bevredigt ook logisch niet helemaal.
iór hier waschen: zei te groeien (waarvan ik zei dat het groeien moest)
ióz Ondanckbaer erfenis AU heeft een (onduidelijke) apostrof na `ondanckbaer',
die in AP en in de drukken ontbreekt. Mogelijk vatte de kopiist `erffeniss' op
als synoniem voor 'erven' (werkwoord) en las hij iets als: ondankbaar erven
is niet te verontschuldigen, werpt een blijvende smet. Het zou wel een ongewone
opvatting van `erfenis' zijn (niet in het wxT). Aannemelijker is toch dat
`ondanckbaer' als bijvoeglijk naamwoord moet worden gelezen, en dan hebben
we een woordgroep als in r. i66: `onschuldigh Brood-gebreck' – Zwaan spreekt
IO2