Download deel 2 - Textualscholarship.nl

245 spant (...J krachten: zet haar beste krachten in
246 In't (...]Tocht: zowel voor de betekenis `in de grootste hitte' als `in de felste
kou' (De Bont 1971, Zwaan) is iets te zeggen. Ik voel toch het meest voor de
tweede opvatting, waarbij de regel dus geen contrast bevat (`hartje zomer en
hartje winter'), maar een verdubbeling: `als het bitter koud is, als de nachten
het langst zijn.' Dit past m.i. het meest bij het voorafgaande: eikenblad geeft
zelfs zomers nauwelijks voldoende beschutting, het mastbos doet het zelfs in
de winter.
247 die [...] gaen: die niet op voorspoed afkomen
248 als (...] muren: bijbelse beeldspraak, vgl. Jeremia i:i8 en rS:ao.
249-258: Twee vakken van die mastbomen zijn er, niet naast elkaar, maar schuin tegenover
elkaar geplaatst, zoals de gerechten op een goedgedekte tafel staan. Twee keer hetzelfde op een
rij is altijd onaangenaam.
249
troppen: partijen
sulcken tale: nl. als in de voorafgaande regels (r. 238-248)
250 En [...] een: en kruiselings tegenover elkaar. Zie de plaat bij de letter S: twee
vakken met `Mast Boskens', schuin tegenover elkaar, maken dat de rechthoek
rondom de hoofdas van het bos in vier stukken uiteenvalt.
251-52 Soo [...] stock: zo moest de opstelling zijn: dat weet de minste kok en iedereen
die ooit angst heeft gehad voor de stok (stokslagen) van een hofmeester
(m.a.w. iedereen die wel eens in een keuken heeft gewerkt, ook in de laagste
functie). In Franse hofkringen was men in de zeventiende eeuw veel belang
gaan hechten aan een elegante tafelschikking: `A partir de la Renaissance, dans
le même temps oh s'imposent aux convives des normes plus contraignantes
dans la faÇon de se tenir á table oil se marque dorénavant la distinction, le
déroulemant du repas lui-même fait l'objet des règles de plus en plus précises
(Marenco 1992, p. 49). Al in 1604 is sprake van la grande mode en matière
d'ordonnancement de repas', die zich manifesteerde niet alleen in de volgorde
van opdienen, maar ook in de schikking van de schalen op tafel. `L'élégance
commande la faÇon de disposer les plats: "qu'il y en est de forts et de faibles
d'un coté et d'autres à distance égale (...) si bien qu'il semble qu'il n'y est
point de plats doubles (eest à dire de même sorte) par l'éloignement l'un et
l'autre et par le changement de coté"` (a.w., p. 5o-51). Over de situatie aan
het hof van Frederik Hendrik schijnt intussen niet veel bekend te zijn; zie
Zijlmans 1997, p. 39: `De hofjonkers moesten ervoor zorgen dat "de spijse
ordentelijck op de Tafel" werd gezet. Vermoedelijk werd hiermee bedoeld dat
de gerechten naar grootte werden gerangschikt en groepsgewijs in een symmetrische
ordening op tafel kwamen.'
109