Download deel 2 - Textualscholarship.nl

670-732: Terug naar de geschiedenis van de berg. Toen die afwas, moest er iets op staan, als een
kwastje op een muts. Niet voor het nut, maar voor het mooi, zoals zoveel dingen in de natuur. En
zo stond er op zeker moment een `speld' of een `naald' op de berg, eigenlijk een folly, een `ijdelheid'.
Iedereen had commentaar, maar de dommen raakten eraan gewend en de wijzen herinnerden zich
dat Rome in de oudheid met zulke bouwsels gesierd was, en dat men daar ook in deze eeuw kosten
noch moeiten heeft gespaard om zulke dingen weer overeind te zetten, hoe nutteloos ze ook zijn.
669 Dus: zo
Heer [...] Roodenberg: spel met de plantnaam `juffertje in 't groen': hij is `heer
in het groen' (zoals hij ook `Heer in het Monnikenland' was), en wel in het
groene gras van de Rode berg.
67o Dat [...]herden: dat was een te verheven titel om zomaar zonder meer te
dragen. Huygens wil zeggen: toen ik zo'n deftig heerschap was geworden moest
dat ook naar buiten toe blijken. Adel was immers iets wat men niet alleen had,
maar ook ostentatief uitdroeg, in kleding en gedrag. Enige ironie is hier natuurlijk
niet afwezig.
671 Daer 1...] op: er moest iets aanzienlijks op (nl. op de berg, niet op de titel).
672 met [...]dit: met het `wat is dit?' van kijkers
673 wiss en wel: heel goed
673-74 'k vermoeijde [...] vragen: ik maakte alles en iedereen moe van het vragen
(omdat ze telkens weer vroegen)
675 Wat [...] op: wat brengt de zee (nu weer). Bij een exotisch bouwsel als Huygens'
`naald' een begrijpelijke vraag.
werden: worden
676 voldaen: beantwoord
Nietmet all: niets, niemendal
677-78 Maer [...] recken: maar (niet met een gewoon `niets', maar) met een `niets' dat
ook antwoord zou kunnen zijn als iemands neuswijsheid zo ver zou gaan dat hij
vroeg
679 Wat 1...]hoofd: wat het te betekenen heeft dat de mens op de beste plek van
zijn hoofd een neus heeft. Het is goed mogelijk dat Huygens dit voorbeeld van
`neuswijsheid' (betweterigheid die zich voordoet als kritische zin) ergens vandaan
heeft. Hoe dan ook, hij haalt het aan als (eerste) voorbeeld van een vraag
die men niet hoort te stellen: de natuur, schepping van God, zit vol dingen die
`niets' betekenen, maar er desondanks wel moeten zijn, omdat God ze gemaakt
heeft (r. 687).
682 als 1...] nam: als men (die neuswijze vragers) nog meer in details wilden afdalen
684 't en [...] bescheid: dan is `niets' maar een half antwoord
685 dat (...J gepresen: dat geprezen behoort te worden
686 noodigh: noodzakelijk
688 Dat noodigh: dat noodzakelijke
689 Gods Hand-meid: de natuur (= r. 690 `Nature'), Gods dienstmaagd; de natuur
gezien als a.h.w de uitvoerster van Gods plannen, een wijdverbreide gedachte.
136