Download deel 2 - Textualscholarship.nl

251
alleen het meest voor de hand liggende, maar ook het minder bekende, de
niet eerder geplukte bloemen om het met de geijkte beeldspraak te zeggen.
Voor hemzelf moet dat ook juist de sport geweest zijn - het `vermaeck'
waarover hij eveneens in het voorwoord van Trijntje Cornelis schrijft. Die
krabbels naast de tekst en achter in het handschrift, al weten we niet precies
waar ze naar verwijzen, laten met al hun haast en slordigheid iets zien van
zijn enthousiasme: `Exscrib. Dion. Halicarn. 28. pag. 50' ['schrijfover uit
Dionysius van Halicarnassus 28. pag. So'], naast r. 19S7. Hij deed dat vervolgens
niet, maar hij zag het toch maar even voor zich. `Petrarch.', schreef hij
naast r.1319. Ergens, wist hij, had Petrarca iets treffende over het onderwerp
geschreven. Het kwam er niet meer van om dat op te zoeken, maar toch.
Anders ging het bij r. 1308, waar hij Min.' in de marge schreef om er later
inderdaad een citaat uit Plinius overheen te schrijven. `Ad ebrietatem excrib.
Plutarch. 880. ii8': `over dronkenschap schrijf over van Plutarchus 880.
ii8.' Dat we niet weten waar die getallen op slaan is minder belangrijk dan
het inzicht dat Plutarchus, en al die anderen, hem werkelijk iets te zeggen
hadden. Als hij zijn gedicht alleen maar had willen 'opsieren', had hij wel met
een citatenboek kunnen werken. Maar hij had iets gelezen, en dat wilde hij
doorgeven. Misschien was dit citatenjagen wel even opwindend als het schrijven
van Hofwijck zelf.
Welke boeken gebruikte Huygens precies? In de annotaties bij de citaten in
de editie-Zwaan wordt gesignaleerd dat Huygens dikwijls nogal vrij citeert,
maar daarbij wordt alleen vergeleken met moderne klassieken-uitgaven. Wie
de citaten vergelijkt in de edities die Huygens in huis had, of althans kon
hebben, komt wel eens tot andere bevindingen. Het blijkt bijvoorbeeld dat
hij de filosofische geschriften van Seneca, veruit de meest door hem aangehaalde
auteur, citeert naar de befaamde editie van Justus Lipsius, voor het
eerst verschenen in 1605. Huygens bezat die (onder meer) in de driedelige
duodecimo-editie van Elzevier in Leiden, 1639-1640 (in de catalogus van
zijn boekenbezit uit 1688 vermeld bij de libri miscellanei in duodecimo' als
nr. 165: Senecae Opera, Lipsii'). Waar een Seneca-citaat bij Hofwijck substantieel
afwijkt van de tekst in moderne standaardedities, komt het meestal
overeen met de tekst die Lipsius biedt. Ook blijkt dat Huygens de tragedies
van dezelfde auteur citeerde naar de editie van de Engelse filoloog Thomas
Farnaby (Farnabius), die eveneens in zijn bezit was (libri miscellanei in
octavo, nr. 447), en wel in een `Fr. b.', d.w.z. Franse (of fraaie?) band. Zo ben
ik wel meer vermoedelijke bronnen op het spoor gekomen; in de noten hieronder
wijs ik daar uiteraard ook steeds op.
In dit opzicht zijn de annotaties in de editie-Zwaan dus niet allemaal
terecht. Als Huygens in citaat nr. 9-1 heeft staan `[...] pauci sunt circuitus
annorum' (in plaats van wat de Loeb-editie heeft: `paucissimorum est