Download deel 2 - Textualscholarship.nl

231 Neemt: Stel (een ander vergelijking)
Tapouijers Tapoejers of Tarairiu-indianen, die woonden rond het door de
wic geclaimde gebied aan de kust van Brazilië; zij hadden een reputatie van
wreedheid en bloeddorstigheid, `geen kennisse hebbende vanden waren Godt
ofte sijnen geboden, maar integendeel dienen den Duyvel ofte eenigerhande
boose geesten [...1 (Van den Boogaert 1979, p. 253).
ontleent: (tijdelijk) gehaald. `Johan Maurits van Nassau had Tapoejers uit
Brazilië mede gebracht' (Eymael).
232 met [...] gespeent: Eymael wijst op de uitdrukking `spenen van vis': vis een
tijdlang in schoon water laten zwemmen om een grondsmaak kwijt te raken
(vgl. ook WNT spenen, bet. 3). Zo raken de `blinde heidenen' `van hun wangeloof
genezen' door gedrenkt te worden in de melk van het christendom (vgl. z
Petrus z:a).
234 mijns gelijck: gelijk aan mezelf
dienstbaer [...] Binnen: dienstbaar met een zuiver gemoed. Met een soort `hersenspoeling'
wordt gezorgd dat het zwarte volk zijn wilde aard vergeet en zich
onderwerpt.
235 Soo (...]houdt: zo zorgen ze voor het comfort van degene die hen voedt en
onderhoudt. Huygens schreef `gerack': `levensonderhoud'. De uitdrukking
`gerak en gemak' staat voor `het nodige en het gerieflijke'. De kopiist las een
woord dat ook paste; de vergissing is door Huygens niet meer ongedaan
gemaakt.
236 Soo [..] oock precies als die `zwartjes' doen mijn `bruintjes', mijn wilde,
donkere sparrebomen. Ook de `mannetjesmastbomen' in het tuingedeelte van
Hofwijck worden door Huygens `bruid genoemd (r. 1337 e.v.). Dat is niet in
tegenspraak met r. 238 `groene pluijmen', vgl. WNT bruin I ('bruin'='donker')
237 Bij 1:..J óeluijmen: ze naar mij staan te lonken
239 keeres [...] dagti: houden de last (drukkende hitte) van de dag voor u op een
afstand
240 nijpen: kwellen
241 hangkt [...]Jaer-getijden: is niet afhankelijk van seizoenen
242 Daer [...] Maend: sommig personeel heeft een maandcontract
wij: wij daarentegen
doen en lijden: een taak vervullen en een last verduren
243 Het [...] gelaet: het hele jaar door, jaar in jaar uit, zonder een krimp te geven
(zonder van uiterlijk te veranderen). Zie over deze regel De Bont 1 971, die
vertaalt: `het hele jaar onafgebroken'. Ik vraag me af of Huygens hier niet
opzettelijk een haplologie maakt: `het rond jaar uit, jaar uit jaar in.' Dan is
het contrast op zijn scherpst: geen maandcontract, geen jaarcontract, maar
een aanstelling zonder limiet.
244 Wat [...] staet: (een taak etc.) waar eik (enkelvoud, als collectief), dat sterke
blad, zelfs zomers nauwelijks tegen is opgewassen
IOó