Download deel 2 - Textualscholarship.nl

1229 't is [...] gedolt: men is lang genoeg te keer gegaan
123o for [...] sparen: te reserveren voor bijl en ploeg. Vgl. Jesaja 2:4 en Micha 4:9.
1234 Van [...] 6uijten: (laat nooit de zon opgaan, die ons dat krijgsrumoer)
opnieuw in binnen- of buitenland ziet aanheffen
1235-36 Laet [...] volck: laat uw getergde wraak verzadigd zijn in de rampspoed van
ons naburig volk (de Engelsen). Vgl. r. 1247-1248.
1236-38 dijn [...] bloed: Huygens identificeerde zich in de Engelse burgeroorlogen
geheel met de zaak van de koning en de anglicaanse kerk. De executie van
Karel I in 1649 had overigens in heel Europa afgrijzen gewekt. Zie de inleiding
van De Vries, par. 3.4.6; ook Van Strien 199o, p. 12o-133 voor andere
reacties van Huygens op de gebeurtenis. Zie ook hierna, r. 2I5o'2I55•
1238-39 En (...J ontdaen: en die, nu er geen hulp en hoop meer is, en nu er geen
trouw en troost meer is, voor eeuwig schijnt te zijn verloren. Huygens schreef
deze regels nauwelijks een maand nadat het koningsgezinde leger in Engeland
definitief was verslagen en Karel II naar Frankrijk gevlucht. Huygens ziet nog
maar één uitweg: r. 1240. Tijdens het overzien van het afschrift probeerde
hij in de autograaf een nog fellere versie van deze aanklacht, met een uitval
tegen de `wolven die Sion t' onder wroeten' [de kerk ondermijnen], `en steken
andermael Jerusalem in brand' (zoals het Jeruzalem van de eerste tempel
door de Babyloniërs was verbrand, 2 Kronieken 36:19), en `scherend'er den
Tuijn [er de tuin verwoesten] die ghij d'er hebt geplantt.' Uiteindelijk koos
Huygens toch voor wat hij eerst had geschreven.
1240 de boos': de bozen
in [...] gaen: Bijbelse uitdrukking, vgl. Psalm 143:2.
1241-1292: Met een zucht van verlichting keert Huygens terug naar zijn essenlaan. Vandaar
komt men bij de esdoornen, die het voorplein omzomen. Wat is dat voor een plein? Het lijkt
klein, maar wie het opmeet ziet dat het tweemaal de oppervlakte heeft van de Grote Zaal
(Ridderzaal) op het Binnenhof. Hoe kan het dat iedereen zich daar zo in vergist?
1242
1243
1247
1247-48
163
Van 1...] Heerent weg van de plaats waar één heer is verdeeld in vele heren.
De macht van de koning was overgenomen door het Parlement, voor
Huygens een `onnatuurlijke' toestand.
een' (...] verrast: van waar een kroon (...), door een plotselinge greep. Bedoeld
zijn de kronen van Engeland, Schotland en Ierland; vgl. r. 2154.
't 1...] spiegelen: Vgl. het spreekwoord `wie zich aan een ander spiegelt, spiegelt
zich zacht', d.w.z. die kan leren van de slechte ervaringen van anderen.
diens (...J gaet: Bilderdijk en Zwaan kiezen voor een `passieve' betekenis
van `quaed': ongeluk. Huygens zegt dan: `Het ongeluk van de volkeren in
Engeland gaat het onze bijna – niet bijna, maar verre te boven.' Dat klinkt in
deze context m.i. zeer ongeloofwaardig. Zou Huygens ook maar één moment