Download deel 2 - Textualscholarship.nl

454
* * *: de kopiist schreef, de autograaf volgend, `CASEMBROOT ', in kapitalen
zoals Huygens had aangegeven. Huygens verving de naam achteraf toch door
door sterretjes. Bedoeld is Huygens' muzikale vriendin Maria Casembroot
(IC)2I-?), voor wie hij een aantal versjes (verjaardagsgedichtjes e.d.) heeft geschreven.
In de gedrukte versie daarvan is haar naam vaker weggewerkt (bijv. Ged.
VI, p. 2.93 en 305, VII, p. 99), veel ervan zijn trouwens niet eens gepubliceerd;
vgl. ook Strengholt 1987, p. 253-254• Misschien gebeurde een en ander op
haar verzoek, misschien vond Huygens het zelf ongepast om en public blijk te
geven van zijn band met een ongetrouwde jonge vrouw. Dat hij veel voor haar
heeft gevoeld, is wel zeer aannemelijk. Over haar Keeling 1987, p. 120 e.v.
(met bronnenopgave op p. 190). De suggestie van Zwaan dat hier een zekere
Reinier de Casembroot wordt aangesproken, van wie geen enkele relatie met
Huygens bekend is, mist alle grond. Huygens spreekt hier trouwens duidelijk
een vrouw aan, vgl. r. 476-68. Dat zij hier genoemd (of niet genoemd) wordt
is niet in tegenspraak met r. 407: van alle zangeressen noemt Huygens alleen
Utricia, Casembroot was geen zangeres, maar (vooral) claveciniste.
455
Verstand en reden: M.a.w. (in muzikaal opzicht) volkomen betrouwbaar en
deskundig.
die 1...] betrouw: op wie ik mij zo sterk verlaat
457
toon [...] gespannen: klank in gezelschap van klank, en snaren gespannen om
bij andere te passen
458
betrecken: bekoren
vermannen: in hun ban brengen
459-60 noch [...] ked-werck: snaar- noch keelwerk, instrumenten noch zang
460 houtskool: `onsmakelijk' of `smakeloos'? Het WNT vermeldt de uitdrukking
niet als zegswijze.
461 boogti: eig. strijkstok, maar hier pars pro toto: strijkinstrument (bijv. viola
da gamba). Huygens heeft het achtereenvolgens over tokkel-, strijk- en toetsinstrumenten.
Clauwieren: klavieren (bijv. spinet, clavecimbel). Ik denk niet dat hier per
se aan een instrument met meer dan één toetsenbord moet worden gedacht
(Zwaan); waarschijnlijk speelde Casembroot diverse toetsinstrumenten.
462 bestieren: hanteren
463-64 Dat (...J lijf. (zo goed) dat, ook als ik in het bezit was van tien extra zintuigen
('tien zintuigen bij de vijf die ik heb'), zij dan nog `het binnenste van ziel en
lichaam in beroering zouden brengen' – mij diep zouden ontroeren. Bedoeld
is kennelijk: ook zoveel zintuigen zouden door u geboeid worden; uw spel is
geen ontsnappen aan.
465 Is 't [...] vermuijlen: is het (uw spel) een walgelijk gerecht, is het voedsel dat
versmaad moet worden? De vergelijking van kunstproducten (gedichten,
schilderijen, muziek) met al of niet smakelijke eetwaar was wijd verbreid in de
zeventiende eeuw; vgl. bijv. Ter Meer 1997.
I22