Download deel 2 - Textualscholarship.nl

ij stonden. Beeldspraak alsof de eiken het slachtoffer zijn geworden van een
malafide transactie.
607 soo [...]hell: dat naar ik meen de as is van de turf die in de hel gestookt wordt.
Het `rode zand' waar Huygens hier van spreekt is mogelijk vervuilde grond van
een voormalige werkplaats, al of niet van elders aangevoerd; van nature komt
(bruin)rood zand voor bij een hoge concentratie van granaatkorrels, zoals hier
en daar te zien is in de Noordhollandse duinen (mededeling dr. Wim de Gans,
Aardwetenschappen VU). Wat hier precies aan de hand was, valt niet na te
gaan.
608 Die [...] fell: de as die nog brandt als ze niet meer gloeit, en (ook dan nog)) zo
heet is als kolenvuur
609 Soo [...] kolen: zo stonden alle bomen op hete kolen, net als ik (de bomen `letterlijk'
en ik `figuurlijk': ik kon het niet aanzien, ik moest iets doen)
óio bleêck was te zien (spelling met accent ter onderscheid van het bije naames
bleek)
roosten: roosteren
óii 'Tfenijn (...J most: het vergif (schadelijke spul) hoorde er onder vandaan – het
hoorde er niet / het hoorde niet alleen, het moest
óiz Wie [...] tegenstaen: wie kon daar iets tegenin brengen
en Post: en Post zei het ook.
613-I 5 Post 1...] niettemin: Post, die, in het oprichten van bijna zoveel pilaren als eiken,
de `rede' (de door de rede geleide bouwkunst) veel meer roem heeft doen bereiken
dan hem (alleen al) van Hofwijck komt, dat niettemin (ook) van hem is.
De bouwmeester Pieter Post (í6o8-1669) wordt voorgesteld als een produktief
architect en als kampioen van het bouwen volgens de – naar Huygens' inzicht
– op de rede gebaseerde opvattingen van de Klassieken.
616-17 Gevroevrouwt [...] geboren: `gevroedvrouwd' door zijn pen, zodra het uit
de geest, de rijk met rede begaafde geest van Van Campen was geboren. Het
werkwoord `vroevrouwed is uiteraard een vorming van Huygens, die de creatie
van Hofwijck voorstelt als een geboorte: Van Campen (de beroemde Jacob
van Campen, 1S95-1657) `baart' het idee, Post neemt direct de zorg ervoor door
het in bouwtekeningen vast te leggen. Uit brieven blijkt dat het inderdaad
zo gegaan is, alleen strookt de hier gegeven voorstelling van zaken nauwelijks
met die in r. 83-87, waar Huygens met nadruk zegt dat Hofwijck een idee van
hemzelf was. Interessant is dat Huygens eerst schreef: `Gevroevrouwt door sijn
Penn, ontfangen van sijn Sin' – en dus de creatie van Hofwijck geheel aan Post
toeschreef. De corrigerende aanvulling is uitgelopen op een lofspraak voor zijn
geniale vriend Van Campen, die de lof voor Post in de schaduw stelt. Het is verleidelijk
om deze toevoeging in verband te brengen met de tegenslag (en mogelijk
ook tegenwerking) die Van Campen ondervond tijdens de bouw van zijn
voornaamste creatie, het Amsterdamse stadhuis. Men zou dan kunnen lezen:
Van Campen, die, wat men ook van hem mag zeggen, etc. Maar misschien
132