Download deel 2 - Textualscholarship.nl

1104 dat [...] vereert: wat de meeste luister bijzet aan Hofwijck. Dat zouden dan
de vogels zijn. Het is een kwalificatie die Huygens verder bepaald niet waar
maakt, vgl. bijv. r. 401-406, en de rake opmerking van Ter Braak, al geciteerd
in de inleiding van De Vries, par. 3.1: `[Hofwijck was] een lusthof der mensen,
niet der vogeltjes en paddenstoelen'.
1105 De 1...] Lijster: de goudvink behoort tot de minste (gewoonste) soort, net
als (...). Aan welk vogeltje Huygens precies denkt bij `goudvink' is niet na te
gaan; als trotse landheer wil hij maar even gezegd hebben dat de vogel met de
duurste naam in Hofwijck tot de gewoonste behoort.
iio6 gorgelt: `zeer gewoon van vogels' (wriT gorgelen, bet. 3).
1107 roemt (...J óedrijF beroemt zich op zijn werk. De koekoek legt eieren in het
nest van andere vogels en gold bijgevolg als overspelige. `In het roepen van
den koekoek hoort men dan hetzij het 'roemen' van den overspeler, hetzij een
bespotting van den bedrogen echtgenoot' (wT koekoek (II), r).
1109 In Sté: in de stad
IIIO diens 1...] bergen: wiens haren te Berge staan (uit vrees dat het gezang op hem
slaat). Een grapje als dit was waarschijnlijk onontkoombaar als er sprake was
van een koekoek; vgl. ook Batava Tempe r. 293-296.
1111-1148: Als de vogels genoeg hebben van de linden, kiezen ze de elzen, die als beschutting aan
de buitenkant van de lindenlanen zijn geplant. Lof van de elzen, die levend en dood nut en
vermaak verschaffen: levend als windkering en zonnescherm, dood als brandhout en als duurzaam
bouwmateriaal voor allerlei waterwerken. Lyrisch wordt Huygens als hij het elzenhakhout
bezingt, dat zich keer op keer laat afhakken en niet alleen in leven blijft, maar telkens weer
weelderiger terugkomt. De lof daarvan, roept hij uit, valt met mijn pen niet te beschrijven!
1113 reis-mantel: D.w.z. mantel (haag, manteling) die de linden tijdens de reis/het
rijzen (groeien) naar de volwassenheid beschermt. Mogelijk ook woordspe)
met `rijs(hout)': uit takken bestaande mantel.
IIIC) haer 1...] best: opnieuw hun best
II17 derven: missen
1119 Uw (...] tapijt: levend dient u als muur en wandtapijt tegelijk. D.w.z. als
beschutting, maar ook als versiering; chiastisch t.o.v. `vreughd' en `Baer'.
1120 naer [...] tijd: naar gelang het seizoen
1121 )ouwe: lauwe, gematigde
still verkoelen: rustige koelte (geen koelte door windvlagen)
1122-23 verquicken [...] verdooft: geven ons weer gevoel (in onze vingers etc.) als dat
door ijs en sneeuw verdoofd is. In Huygens' testament is sprake van de `jaerlyxen
Houw van 't Houtgewasch, daermede een' goede stercke familie, soo
als de mijne lang is geweest, alle jaer ruym ende ryckelyck kan gerieft werden'
(Schinkel i8 51, p. 41). Toch bedoelt hij hier met `ons' niet zozeer zichzelf en
157