Szymon Rudnicki Działalność polityczna polskich konserwatystów ...

103
stracyjnym charakterze w ystąpienia świadczy fakt udziału w ym ienionych
w zebraniu ogólnym oddziału warszaw skiego 28 września 1920 r., o którym
jeszcze będzie mowa.
W sierpniu 1920 r. zawieszono w ydaw anie „Dziennika Powszechnego”,
częściowo z powodu deficytu, częściowo z powodu przesilenia w SPN.
W każdym razie w obliczu zarysowującego ¡się rozłam u grupa w arszaw ska
pozostała bez własnego pism a. Była to jednocześnie strata dla całego ruchu
konserwatywnego, nie posiadającego odtąd żadnego dziennika w stolicy.
Pod koniec w rześnia działacze warszawscy postanow ili w ystąpić otw arcie
z zarzutam i pod adresem oddziału galicyjskiego. Zebranie ogólne oddziału
warszawskiego, wyznaczone na 28 września, zostało starannie przygotowane.
P rojekt uchw ały przedyskutow ano na zebraniu pryw atnym u Fortu
n ata Zdziechowskiego. P rojekt ten, w form ie listu do Zarządu Oddziału
Krakowsko-Lwowskiego, zaw ierał w szystkie zarzuty i żale pod adresem
Galicjan, jakie nagrom adziły się od początku wspólnej działalności. List
stw ierdzał różnice zapatryw ań na szereg w ażnych spraw politycznych, jak
stosunek do Naczelnika P aństw a (tam poparcie, tu daleko idąca rezerwa),
do rządu koalicyjnego W itosa (tam częściowe ¡poparcie, tu otw arte zwalczanie).
Atakował „Czas” podnosząc, że jego -poglądy są szkodliwe dla
spraw y konserw atyw nej. W ypominał popieranie w 1919 r. Bilińskiego, bronienie
polityków NKN itp. Członkowie SPN z K rólestw a Polskiego nie
mogli także pogodzić się z polityką K PK w sejm ie. Zarzucano posłom konserw
atyw nym nieobecność w czasie najw ażniejszych obrad (miano tu na
myśli dyskusję nad spraw ą reform y rolnej), rzadkie zabieranie głosu oraz
fatalną opinię, jaką cieszył się klub, co utrudnia pracę organizacyjną na
terenach b. zaborów rosyjskiego i pruskiego. W yjątek uczyniono dla Ba-
Worowskiego. Stwierdzono, że na terenie sejm u nie m a klubu odpowiadającego
SPN. Należy więc uczynić wszystko, by takow y stworzyć. Ze względu
na ordynację wyborczą SPN będzie m usiało zawrzeć sojusz z narodow ą
demokracją. Taktyka oddziału krakow sko-lwow skiego, „Czasu” i K PK
zmniejsza możliwości takiego sojuszu. Należy również dążyć do zachowania
jedności stronnictw a, gdyż rozbicie zm niejszy szanse sojuszu w yborczego
niem al do zera. Do w yborów przynajm niej, przem ilczając spraw y
sporne i idąc na ustępstw a, dałoby się uniknąć zgubnego może dla idei
konserw atyw nej rozbicia. Zdaniem członków oddziału warszawskiego kraj
rozpadł się n a dw a obozy: lewicę — którą tw orzą socjaliści m iejscy i w iejscy
(mówiąc o tych ostatnich m iano na m yśli „W yzwolenie”), Żydzi, Niem ­
cy, piastow cy pozostający pod w pływ em socjalistów i „ciemnej osobistości,
aferzysty parlam entu austriackiego” W itosa, wreszcie KPK, a więc konserwatyści
krakowscy, oraz prawicę, tzn. narodow ą dem okrację, NZL i członków
SPN z K rólestw a Polskiego i częściowo z kresów. Zdaniem autorów
listu, członkowie oddziału krakowsko-lwowskiego przekonani są, że największym
wrogiem państw a są endecy i dla zwalczenia ich gotowi są na
sojusz z socjalistam i, choć z pew nym i zastrzeżeniam i. N atom iast oddział