Szymon Rudnicki Działalność polityczna polskich konserwatystów ...

230
wzburzonym i uczestnikam i obrad. Przew ażały w ystąpienia antyendeckie.
Doszło do tego, że uspokajać nastroje sali i bronić ZLN przed „wiecowym
i” atakam i podjęli się M. Jaroszyński i J. Radziwiłł oraz F. Potocki. J a ­
roszyński, jako delegat RNOZ w tej sekcji, w ystąpił przeciwko wszelkim
rezolucjom potępiającym poszczególne stronnictw a lub zakazującym należenia
do nich. W ystąpienie to było skierow ane m. in. przeciwko Z. Tarnowskiemu,
który zaproponował, by ziem ianie opuścili stronnictw a, które
zajęły stanowisko sprzeczne z ich in teresam i32. Jeżeli dwaj ostatni, związani
z SPN, poczuli się zmuszeni do uspokajania sali, m ożna sobie w yobrazić,
co się na niej działo.
Przeredagow ane i rozbudow ane postulaty zgłoszone przez M eysztowicza
stały się podstaw ą rezolucji sekcji politycznej. Nowa była rezolucja
w spraw ie stosunku do stronnictw politycznych. Brzm iała ona w ostatecznej
w ersji: „Zjazd konstatuje, że nie wszystkie stronnictw a popierane przez
ziem ian przy ostatnich w yborach pod hasłem Związku Chrześcijańsko-N a-
rodowego odpowiedziały ich oczekiwaniom. Toteż wzyw a ziem ian do daw
ania nadal poparcia tylko tym stronnictw om , które konsekw entnie i odważnie
staną na gruncie powyższych zasad, a poprą także postulaty gospodarcze
zjazdu”. Dalej w yrażano życzenie, by „wszystkie ugrupow ania polityczne,
odpowiadające sform ułow anem u przezeń program owi, doszły
rychło między sobą do porozum ienia”. Czuwać nad w ykonaniem powyższych
uchw ał m iała Rada Naczelna Organizacji Ziem iańskich ,3.
A ntyendeckie uchwały zostały przyjęte przez zjazd burzliw ą m anifestacją.
Przeciwko nim głosowała zaledwie jedna osoba, a cztery w strzym a­
ły się 34. Osobą głosującą przeciw była najpraw dopodobniej posłanka z ZLN
H older-Eggerow a.
Uchwały wzbudziły zrozum iałe niezadowolenie prasy narodowodemokratycznej.
„Gazeta W arszawska” pisała w artykule wstępnym , że „ziem
iaństw o uległo neurastenii”, sprow adzając wszystko do w iny ZLN i zryw
ając m anifestacyjnie z ZLN. Zarzucała ziemianom brak poczucia państwowego,
a w iną za panujące nastroje obarczała stańczyków. Stanowisko
ZLN tłum aczyła tym, że nieprzejednanie w spraw ie reform y rolnej pociąg'
nęłoby za sobą zrew olucjonizowanie wsi. N atom iast akcja ziem ian przeciwko
ZLN może przynieść wielkie szkody im samym. Stworzenie osobnego
stronnictw a zm niejszy jeszcze bardziej ich udział w życiu politycznym-
Spokojniejszy w tonie był artykuł drugi podsum ow ujący obrady zjazdu-
Oceniał on, że nastroje ziem ian określała reform a rolna, nie będąca osią>
wokół której obraca się życie narodu, i w yrażał nadzieje, że nastroje te są
32 Protokół posiedzenia Wydziału (SPN), 16 IX 1925, ADzT 672.
33 Z postulatem należenia ziemian do jednego stronnictwa oraz wyłonienia stalei
komisji politycznej RNOZ wystąpił w sekcji politycznej J. Hozer, masz. przemówię'
nia w papierach S. Dąbrowskiego, zbiory- pry w.
34 C a t, Dzieje jednej sekcji, „Słowo”, 15 IX 1925.